Twarzą ku nocy. Twórczość literacka Maurycego Szymla
Redakcja: Eugenia Prokop-Janiec, Maria Antosik-Piela
Seria: Studia Polsko-Żydowskie
Liczba stron: 340
Format: B5
Rok wydania: 2015
Data premiery: 12.03.2015
Opis książki
Maurycy Szymel (1904−1942) − jeden z najwybitniejszych międzywojennych autorów polsko-żydowskich, poeta, prozaik, tłumacz, publicysta. Wydał zbiory wierszy w języku polskim i jidysz: Powrót do domu (1931), Skrzypce przedmieścia (1932), Wieczór liryczny (1935), Mir iz umetik (1936). Współpracował z wielojęzyczną prasą żydowską, między innymi „Chwilą”, „Naszym Przeglądem”, „Nowym Dziennikiem”, „Nowym Głosem”, „Opinią”, „Naszą Opinią”, „Ewą”, „Sterem”, „Szriftn”, „Hajntem”, „Globusem”, „Literarisze Bleter”.
Tom Twarzą ku nocy. O twórczości Maurycego Szymla składa się z dwu części: w pierwszej znalazły się prace poświęcone spuściźnie pisarza, w drugiej – wybór jego utworów w języku polskim i jidysz. Tytuł Twarzą ku nocy przejęty został od samego autora: Szymel zamierzał nadać go jednemu ze swych zbiorów poezji.
Język publikacji
Polski / Polish
Redakcja
Eugenia Prokop-Janiec
, Maria Antosik-Piela
ISBN: 978-83-233-3884-0
POLECANE KSIĄŻKI
NOWOŚCI
Długoterminowa psychoterapia psychodynamiczna. Wydanie II
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
58,99
zł
47,19
zł
Zdolność administracyjna państwa członkowskiego i kandydata do Unii Europejskiej
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
51,45
zł
41,16
zł
Of What Is Passing: Present-Tense Narration in the Contemporary Historical Novel
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
44,10
zł
35,28
zł
Międzynarodowe wytyczne w zakresie etyki badań nad zdrowiem z udziałem ludzi
( Otwarty dostęp )
0,00
zł
Twarzą ku nocy. Twórczość literacka Maurycego Szymla
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
Wstęp 13
Część I
O TWÓRCZOŚCI MAURYCEGO SZYMLA
Eugenia Prokop-Janiec, W kręgu Skamandra: Maurycy Szymel – Julian Tuwim 17
Joanna Lisek, „Dziadowie moi”! O postaciach biblijnych w poezji Maurycego Szymla 27
Maria Antosik-Piela, „Dzielni rycerze pługa”. Syjonizm w twórczości Maurycego Szymla 45
Eugenia Prokop-Janiec, Twarzą ku nocy: lato 1939 55
Joanna Lisek, Droga Maurycego Szymla do Mojsze Szimla 71
Część II
POEZJA
POWRÓT DO DOMU (1931) 87
Powrót do domu 87
Powrót do domu 87
Notatki autobiograficzne 88
Sobota 89
Moja siostra 90
Połóż mi swe dobre ręce na włosach 90
Matka w mroku 91
Obudź mnie rano 91
Śmierć mojej matki 92
Przyjdzie Eliasz prorok 93
W niebo wkwitły gałęzie… 94
Kobieta 94
Wiosna 94
Przyjazd 95
Pod niskim dachem… 95
W niebo wkwitły gałęzie… 96
Słodycz słowików i słów 96
Lato 96
Upał 96
Pomyśl o złotych jabłkach 97
Serenada 97
Ballada o dziewczynie, której nigdy nie widziałem 97
Do… 98
Wiersz o miłości 98
Do słowików i do motyli… 99
Rozmowa ze starym Eliaszem 99
Wspomnienie jesienne 100
Dzień powszedni 101
Skok z trampoliny 101
Elegia zakopiańska 102
Noce biblijne 102
Modlitwa do mego Boga 102
Dziadowie Biblii 103
Elegia o mowie hebrajskiej 103
Spotkanie 104
Adam i Ewa 105
Przymierze 107
Sen biblijny 107
Sielanka 108
Biblia na stole 108
Droga na Nebo 109
Noce biblijne 111
Ballada o pasterzu i Sulamicie 111
Ballada o pasterzach Betlejemskich 112
Namioty Izraela 113
Ballada o głupcach z Chełma 113
Wiersz smutny 115
Ballada o złotym cielcu 115
Poetom ziemi walczącej 117
Ojczyzna, której nie widziałem 119
Matki i siostry hebrajskie 119
Miłujmy się… 120
Jak cicho… 120
Kołysanka 120
Elegia do ziemi polskiej 121
Ziemio… 121
Dwie ojczyzny 121
Ballada o życiu i śmierci Jehudy Halewiego 122
SKRZYPCE PRZEDMIEŚCIA (1932) 124
Muza na przedmieściu 124
Genealogia 125
Moja matka 125
Matka w sklepiku 125
Matka rozpala ogień 126
Matka obiera kartofl e 126
7
Matka w kinie 126
Matka z fi lmu 127
Matka gdera 127
Wieczór na mojej ulicy 128
Klątwa księżyca 128
Szaliapin 129
O staruszku tęskniącym 129
Mesjasz 129
Ta joj – sztajerek! 130
Antysemici 130
Śmierć Arona 130
Miriam rodzi 131
Wieczór w deszczu 132
Muza płacze 132
Skrzypce przedmieścia 132
Ciężka noc 133
Przeprowadzka 133
O sobocie utraconej 134
Kołysanka mojej matki 135
WIECZÓR LIRYCZNY (1935) 136
Wieczór liryczny 136
Wieczór liryczny 136
Odwiedziny muzy 136
Poezja 137
Pod twoje ciemne skrzydła 137
*** 138
Tryptyk o miłości 138
Wieczorem 138
Nocą 139
O świcie 139
Samson i Dalila 139
Noc letnia 140
Serenada do Lilli 140
O pani zakochanej w swoim synku 141
Przechadzka po lesie 142
Niepokój rąk 142
Wiersz leśny 143
Rozmowa przez łzy 143
O goryczy letniego wieczoru 143
Ja i ty 144
Na dobranoc 144
Elegia wczesnej jesieni 145
Kobieta na tle jesieni 145
Pogawędka jesienna 146
Lampa gorzkiej pamięci 146
Zima 147
Modlitwa o Sulamitę 147
Ja wcale o tobie nie myślę 148
Ogłoszenie matrymonialne 148
Pytała… 149
Czas leci 149
Kłótnia 150
Kobieta i Jazz-Band 150
Smuteczki i westchnienia 151
Sentymentalizm 153
W wydłużony zachodem wieczór 153
Parnas 153
Ballada o Don Juanie umierającym 154
Ballada o dziwnej śmierci malarza 155
Król Dawid i Abisag Sunamitka 156
Ezaw i Jakub 157
Ezaw i Jakub 157
Na rynku Jeruzalemskim 158
Ghetto 159
Żydzi 160
Psalm 160
Jankiel Cymbalista 161
Wieczór na wsi 163
Proboszcz o świcie 163
Zima w moim domu 164
O proroku, który nie przyszedł 165
Gdy w małym miasteczku zapada sobota 166
Jankiel i brzoza 166
Wiosna żydowska 167
Bialik 167
O Nieznanym Żołnierzu Żydowskim 168
Żydzi i psy 169
Zapal świeczkę chanukową 170
Woń miodu i mleka 170
Państwo żydowskie 171
Święto Szałasów 171
Lament o Mesjasza, Syna Dawidowego 173
Pascha samotnego 173
O wieczorze i śmierci 174
Wiersz moralizatorski 174
O wieczorze i śmierci 174
Elegia na początek roku szkolnego 175
Wiersz jesienny 175
O lęku jesiennym 176
Czarny śnieg 176
Babunia o zachodzie 177
Człowiek i harfa 177
Droga do samotności 178
Zachód słońca na oleodruku 178
Rzeczy żywe 179
Krajobraz fantastyczny 179
Śmierć 180
Rzewna ballada o ostatnim uśmiechu Henryka Heinego, o łzach Matyldy i miłości Mouche 180
Wieczne życie 182
O wierszach i o sobie 182
MIR IZ UMETIK (1936) 183
Prozaisze wendung 185
Baj der bobeszi cu gast 186
Lirik 187
Ojf a hilcerner bank 188
A hilcerne bank baj nacht 189
Brezes baj nacht 190
Di szank 191
Zumer 192
Moralizatorisz lid 193
Dos rod 194
Landszaft 195
*** (Tajere…) 196
Poetn 197
Cu drajsik jor 198
Gut 199
Lojbgezang 200–201
Friling 202
Di fi r jorcajtn fun mencz un zun 203
Tfi le 204–205
*** (Ich zuch an ejce…) 206
Draj szwester 207–208
Zun-untergang ojf a bild 209
Gold un bloj 210
Lirisze kupletn 211–212
Tojt un lid 213
A lid 214
A wiglid far majn niszt gebojrn kind 215–216
Baj ire fi s 217
Baj nacht 218
Hicn 219
A portret fun a froj 220
Bajm mitog 221
Elegie 222
Bejmer 223
Cu a frajndin 224
Zind 225
Der mames tajnes 226
Amol 227
Ojf kejwer-owes 228–229
Winter-ownt 230–231
Majn mames sznej 232
O, hejlike prowinc 233–235
Krep-de-szin 236
Undzer alte sztub iz szejn 237
Cu a jingele in a jidisz sztetl 238
A szturmisze nacht 239
Jidisze prowinc 240–241
Chanuke 242
Dowid Hamejlechs nacht 243
In szejnem wajtn Budapeszt 244
A szmues in gortn 245
Majn gang 246
Mojsze-Lejb, Mojsze-Lejb… 247
Dos glik fun gezang 248
Mir iz umetik 249–250
Z WIERSZY ROZPROSZONYCH (1926–1939) 251
Żydzi 251
List z Erec 251
Świąteczny wieczór na wsi 252
Żydowscy trubadurzy 253
Podchorążowie 253
W Warszawie 254
Wspomnienia 255
Na rzekami Babilonu 256
Pod wieczór 256
Sanna w Korostowie 257
Ballada o chłopczyku w ciemności 257
Wspomnienie 258
Rozmowa o ludziach i drzewach 259
Rozmowa z panem Mikołajem 260
Śpiew Żyda polskiego 261
Genewa w roku 1834 262
Na prowincji żydowskiej 263
Złoto i błękit jesieni 264
Daj spokój łzom 264
Droga 265
Dziecko zaczyna chodzić 265
On i ja 265
Trud 266
Poeta 266
ARTYKUŁY PROGRAMOWE, PROZA 269
Artykuły programowe 271
Kij w mrowisku 271
Krajobraz duszy żydowskiej w liryce polskiej. Artykuł dyskusyjny 287
Proza 297
Krawiec z Białegokamienia. Nowela 297
Lato ubogich 309
Ludzie w parku. Z cyklu Moje reportaże 312
UTWORY DLA DZIECI 317
Poezja 319
Mały poeta 319
Śnieg 319
Sobota 319
W Lag B’Omer 320
Chanukowe świeczki 321
Prolog do sztuczki purimowej 321
Simchat Tora 322
Śnieg 323
Chag ha-Kazir 323
Lipcowy dzień 324
Już nie będę mały… 324
Proza 327
Zwiastun wiosny ojczystej 327
Mur Płaczu. Baśń 328
O naszych świętach 330
Haman kroczy 332
Indeks nazwisk 335
Spis ilustracji 339
Wstęp 13
Część I
O TWÓRCZOŚCI MAURYCEGO SZYMLA
Eugenia Prokop-Janiec, W kręgu Skamandra: Maurycy Szymel – Julian Tuwim 17
Joanna Lisek, „Dziadowie moi”! O postaciach biblijnych w poezji Maurycego Szymla 27
Maria Antosik-Piela, „Dzielni rycerze pługa”. Syjonizm w twórczości Maurycego Szymla 45
Eugenia Prokop-Janiec, Twarzą ku nocy: lato 1939 55
Joanna Lisek, Droga Maurycego Szymla do Mojsze Szimla 71
Część II
POEZJA
POWRÓT DO DOMU (1931) 87
Powrót do domu 87
Powrót do domu 87
Notatki autobiograficzne 88
Sobota 89
Moja siostra 90
Połóż mi swe dobre ręce na włosach 90
Matka w mroku 91
Obudź mnie rano 91
Śmierć mojej matki 92
Przyjdzie Eliasz prorok 93
W niebo wkwitły gałęzie… 94
Kobieta 94
Wiosna 94
Przyjazd 95
Pod niskim dachem… 95
W niebo wkwitły gałęzie… 96
Słodycz słowików i słów 96
Lato 96
Upał 96
Pomyśl o złotych jabłkach 97
Serenada 97
Ballada o dziewczynie, której nigdy nie widziałem 97
Do… 98
Wiersz o miłości 98
Do słowików i do motyli… 99
Rozmowa ze starym Eliaszem 99
Wspomnienie jesienne 100
Dzień powszedni 101
Skok z trampoliny 101
Elegia zakopiańska 102
Noce biblijne 102
Modlitwa do mego Boga 102
Dziadowie Biblii 103
Elegia o mowie hebrajskiej 103
Spotkanie 104
Adam i Ewa 105
Przymierze 107
Sen biblijny 107
Sielanka 108
Biblia na stole 108
Droga na Nebo 109
Noce biblijne 111
Ballada o pasterzu i Sulamicie 111
Ballada o pasterzach Betlejemskich 112
Namioty Izraela 113
Ballada o głupcach z Chełma 113
Wiersz smutny 115
Ballada o złotym cielcu 115
Poetom ziemi walczącej 117
Ojczyzna, której nie widziałem 119
Matki i siostry hebrajskie 119
Miłujmy się… 120
Jak cicho… 120
Kołysanka 120
Elegia do ziemi polskiej 121
Ziemio… 121
Dwie ojczyzny 121
Ballada o życiu i śmierci Jehudy Halewiego 122
SKRZYPCE PRZEDMIEŚCIA (1932) 124
Muza na przedmieściu 124
Genealogia 125
Moja matka 125
Matka w sklepiku 125
Matka rozpala ogień 126
Matka obiera kartofl e 126
7
Matka w kinie 126
Matka z fi lmu 127
Matka gdera 127
Wieczór na mojej ulicy 128
Klątwa księżyca 128
Szaliapin 129
O staruszku tęskniącym 129
Mesjasz 129
Ta joj – sztajerek! 130
Antysemici 130
Śmierć Arona 130
Miriam rodzi 131
Wieczór w deszczu 132
Muza płacze 132
Skrzypce przedmieścia 132
Ciężka noc 133
Przeprowadzka 133
O sobocie utraconej 134
Kołysanka mojej matki 135
WIECZÓR LIRYCZNY (1935) 136
Wieczór liryczny 136
Wieczór liryczny 136
Odwiedziny muzy 136
Poezja 137
Pod twoje ciemne skrzydła 137
*** 138
Tryptyk o miłości 138
Wieczorem 138
Nocą 139
O świcie 139
Samson i Dalila 139
Noc letnia 140
Serenada do Lilli 140
O pani zakochanej w swoim synku 141
Przechadzka po lesie 142
Niepokój rąk 142
Wiersz leśny 143
Rozmowa przez łzy 143
O goryczy letniego wieczoru 143
Ja i ty 144
Na dobranoc 144
Elegia wczesnej jesieni 145
Kobieta na tle jesieni 145
Pogawędka jesienna 146
Lampa gorzkiej pamięci 146
Zima 147
Modlitwa o Sulamitę 147
Ja wcale o tobie nie myślę 148
Ogłoszenie matrymonialne 148
Pytała… 149
Czas leci 149
Kłótnia 150
Kobieta i Jazz-Band 150
Smuteczki i westchnienia 151
Sentymentalizm 153
W wydłużony zachodem wieczór 153
Parnas 153
Ballada o Don Juanie umierającym 154
Ballada o dziwnej śmierci malarza 155
Król Dawid i Abisag Sunamitka 156
Ezaw i Jakub 157
Ezaw i Jakub 157
Na rynku Jeruzalemskim 158
Ghetto 159
Żydzi 160
Psalm 160
Jankiel Cymbalista 161
Wieczór na wsi 163
Proboszcz o świcie 163
Zima w moim domu 164
O proroku, który nie przyszedł 165
Gdy w małym miasteczku zapada sobota 166
Jankiel i brzoza 166
Wiosna żydowska 167
Bialik 167
O Nieznanym Żołnierzu Żydowskim 168
Żydzi i psy 169
Zapal świeczkę chanukową 170
Woń miodu i mleka 170
Państwo żydowskie 171
Święto Szałasów 171
Lament o Mesjasza, Syna Dawidowego 173
Pascha samotnego 173
O wieczorze i śmierci 174
Wiersz moralizatorski 174
O wieczorze i śmierci 174
Elegia na początek roku szkolnego 175
Wiersz jesienny 175
O lęku jesiennym 176
Czarny śnieg 176
Babunia o zachodzie 177
Człowiek i harfa 177
Droga do samotności 178
Zachód słońca na oleodruku 178
Rzeczy żywe 179
Krajobraz fantastyczny 179
Śmierć 180
Rzewna ballada o ostatnim uśmiechu Henryka Heinego, o łzach Matyldy i miłości Mouche 180
Wieczne życie 182
O wierszach i o sobie 182
MIR IZ UMETIK (1936) 183
Prozaisze wendung 185
Baj der bobeszi cu gast 186
Lirik 187
Ojf a hilcerner bank 188
A hilcerne bank baj nacht 189
Brezes baj nacht 190
Di szank 191
Zumer 192
Moralizatorisz lid 193
Dos rod 194
Landszaft 195
*** (Tajere…) 196
Poetn 197
Cu drajsik jor 198
Gut 199
Lojbgezang 200–201
Friling 202
Di fi r jorcajtn fun mencz un zun 203
Tfi le 204–205
*** (Ich zuch an ejce…) 206
Draj szwester 207–208
Zun-untergang ojf a bild 209
Gold un bloj 210
Lirisze kupletn 211–212
Tojt un lid 213
A lid 214
A wiglid far majn niszt gebojrn kind 215–216
Baj ire fi s 217
Baj nacht 218
Hicn 219
A portret fun a froj 220
Bajm mitog 221
Elegie 222
Bejmer 223
Cu a frajndin 224
Zind 225
Der mames tajnes 226
Amol 227
Ojf kejwer-owes 228–229
Winter-ownt 230–231
Majn mames sznej 232
O, hejlike prowinc 233–235
Krep-de-szin 236
Undzer alte sztub iz szejn 237
Cu a jingele in a jidisz sztetl 238
A szturmisze nacht 239
Jidisze prowinc 240–241
Chanuke 242
Dowid Hamejlechs nacht 243
In szejnem wajtn Budapeszt 244
A szmues in gortn 245
Majn gang 246
Mojsze-Lejb, Mojsze-Lejb… 247
Dos glik fun gezang 248
Mir iz umetik 249–250
Z WIERSZY ROZPROSZONYCH (1926–1939) 251
Żydzi 251
List z Erec 251
Świąteczny wieczór na wsi 252
Żydowscy trubadurzy 253
Podchorążowie 253
W Warszawie 254
Wspomnienia 255
Na rzekami Babilonu 256
Pod wieczór 256
Sanna w Korostowie 257
Ballada o chłopczyku w ciemności 257
Wspomnienie 258
Rozmowa o ludziach i drzewach 259
Rozmowa z panem Mikołajem 260
Śpiew Żyda polskiego 261
Genewa w roku 1834 262
Na prowincji żydowskiej 263
Złoto i błękit jesieni 264
Daj spokój łzom 264
Droga 265
Dziecko zaczyna chodzić 265
On i ja 265
Trud 266
Poeta 266
ARTYKUŁY PROGRAMOWE, PROZA 269
Artykuły programowe 271
Kij w mrowisku 271
Krajobraz duszy żydowskiej w liryce polskiej. Artykuł dyskusyjny 287
Proza 297
Krawiec z Białegokamienia. Nowela 297
Lato ubogich 309
Ludzie w parku. Z cyklu Moje reportaże 312
UTWORY DLA DZIECI 317
Poezja 319
Mały poeta 319
Śnieg 319
Sobota 319
W Lag B’Omer 320
Chanukowe świeczki 321
Prolog do sztuczki purimowej 321
Simchat Tora 322
Śnieg 323
Chag ha-Kazir 323
Lipcowy dzień 324
Już nie będę mały… 324
Proza 327
Zwiastun wiosny ojczystej 327
Mur Płaczu. Baśń 328
O naszych świętach 330
Haman kroczy 332
Indeks nazwisk 335
Spis ilustracji 339
Twarzą ku nocy. Twórczość literacka Maurycego Szymla
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI
Wstęp 13
Część I
O TWÓRCZOŚCI MAURYCEGO SZYMLA
Eugenia Prokop-Janiec, W kręgu Skamandra: Maurycy Szymel – Julian Tuwim 17
Joanna Lisek, „Dziadowie moi”! O postaciach biblijnych w poezji Maurycego Szymla 27
Maria Antosik-Piela, „Dzielni rycerze pługa”. Syjonizm w twórczości Maurycego Szymla 45
Eugenia Prokop-Janiec, Twarzą ku nocy: lato 1939 55
Joanna Lisek, Droga Maurycego Szymla do Mojsze Szimla 71
Część II
POEZJA
POWRÓT DO DOMU (1931) 87
Powrót do domu 87
Powrót do domu 87
Notatki autobiograficzne 88
Sobota 89
Moja siostra 90
Połóż mi swe dobre ręce na włosach 90
Matka w mroku 91
Obudź mnie rano 91
Śmierć mojej matki 92
Przyjdzie Eliasz prorok 93
W niebo wkwitły gałęzie… 94
Kobieta 94
Wiosna 94
Przyjazd 95
Pod niskim dachem… 95
W niebo wkwitły gałęzie… 96
Słodycz słowików i słów 96
Lato 96
Upał 96
Pomyśl o złotych jabłkach 97
Serenada 97
Ballada o dziewczynie, której nigdy nie widziałem 97
Do… 98
Wiersz o miłości 98
Do słowików i do motyli… 99
Rozmowa ze starym Eliaszem 99
Wspomnienie jesienne 100
Dzień powszedni 101
Skok z trampoliny 101
Elegia zakopiańska 102
Noce biblijne 102
Modlitwa do mego Boga 102
Dziadowie Biblii 103
Elegia o mowie hebrajskiej 103
Spotkanie 104
Adam i Ewa 105
Przymierze 107
Sen biblijny 107
Sielanka 108
Biblia na stole 108
Droga na Nebo 109
Noce biblijne 111
Ballada o pasterzu i Sulamicie 111
Ballada o pasterzach Betlejemskich 112
Namioty Izraela 113
Ballada o głupcach z Chełma 113
Wiersz smutny 115
Ballada o złotym cielcu 115
Poetom ziemi walczącej 117
Ojczyzna, której nie widziałem 119
Matki i siostry hebrajskie 119
Miłujmy się… 120
Jak cicho… 120
Kołysanka 120
Elegia do ziemi polskiej 121
Ziemio… 121
Dwie ojczyzny 121
Ballada o życiu i śmierci Jehudy Halewiego 122
SKRZYPCE PRZEDMIEŚCIA (1932) 124
Muza na przedmieściu 124
Genealogia 125
Moja matka 125
Matka w sklepiku 125
Matka rozpala ogień 126
Matka obiera kartofl e 126
7
Matka w kinie 126
Matka z fi lmu 127
Matka gdera 127
Wieczór na mojej ulicy 128
Klątwa księżyca 128
Szaliapin 129
O staruszku tęskniącym 129
Mesjasz 129
Ta joj – sztajerek! 130
Antysemici 130
Śmierć Arona 130
Miriam rodzi 131
Wieczór w deszczu 132
Muza płacze 132
Skrzypce przedmieścia 132
Ciężka noc 133
Przeprowadzka 133
O sobocie utraconej 134
Kołysanka mojej matki 135
WIECZÓR LIRYCZNY (1935) 136
Wieczór liryczny 136
Wieczór liryczny 136
Odwiedziny muzy 136
Poezja 137
Pod twoje ciemne skrzydła 137
*** 138
Tryptyk o miłości 138
Wieczorem 138
Nocą 139
O świcie 139
Samson i Dalila 139
Noc letnia 140
Serenada do Lilli 140
O pani zakochanej w swoim synku 141
Przechadzka po lesie 142
Niepokój rąk 142
Wiersz leśny 143
Rozmowa przez łzy 143
O goryczy letniego wieczoru 143
Ja i ty 144
Na dobranoc 144
Elegia wczesnej jesieni 145
Kobieta na tle jesieni 145
Pogawędka jesienna 146
Lampa gorzkiej pamięci 146
Zima 147
Modlitwa o Sulamitę 147
Ja wcale o tobie nie myślę 148
Ogłoszenie matrymonialne 148
Pytała… 149
Czas leci 149
Kłótnia 150
Kobieta i Jazz-Band 150
Smuteczki i westchnienia 151
Sentymentalizm 153
W wydłużony zachodem wieczór 153
Parnas 153
Ballada o Don Juanie umierającym 154
Ballada o dziwnej śmierci malarza 155
Król Dawid i Abisag Sunamitka 156
Ezaw i Jakub 157
Ezaw i Jakub 157
Na rynku Jeruzalemskim 158
Ghetto 159
Żydzi 160
Psalm 160
Jankiel Cymbalista 161
Wieczór na wsi 163
Proboszcz o świcie 163
Zima w moim domu 164
O proroku, który nie przyszedł 165
Gdy w małym miasteczku zapada sobota 166
Jankiel i brzoza 166
Wiosna żydowska 167
Bialik 167
O Nieznanym Żołnierzu Żydowskim 168
Żydzi i psy 169
Zapal świeczkę chanukową 170
Woń miodu i mleka 170
Państwo żydowskie 171
Święto Szałasów 171
Lament o Mesjasza, Syna Dawidowego 173
Pascha samotnego 173
O wieczorze i śmierci 174
Wiersz moralizatorski 174
O wieczorze i śmierci 174
Elegia na początek roku szkolnego 175
Wiersz jesienny 175
O lęku jesiennym 176
Czarny śnieg 176
Babunia o zachodzie 177
Człowiek i harfa 177
Droga do samotności 178
Zachód słońca na oleodruku 178
Rzeczy żywe 179
Krajobraz fantastyczny 179
Śmierć 180
Rzewna ballada o ostatnim uśmiechu Henryka Heinego, o łzach Matyldy i miłości Mouche 180
Wieczne życie 182
O wierszach i o sobie 182
MIR IZ UMETIK (1936) 183
Prozaisze wendung 185
Baj der bobeszi cu gast 186
Lirik 187
Ojf a hilcerner bank 188
A hilcerne bank baj nacht 189
Brezes baj nacht 190
Di szank 191
Zumer 192
Moralizatorisz lid 193
Dos rod 194
Landszaft 195
*** (Tajere…) 196
Poetn 197
Cu drajsik jor 198
Gut 199
Lojbgezang 200–201
Friling 202
Di fi r jorcajtn fun mencz un zun 203
Tfi le 204–205
*** (Ich zuch an ejce…) 206
Draj szwester 207–208
Zun-untergang ojf a bild 209
Gold un bloj 210
Lirisze kupletn 211–212
Tojt un lid 213
A lid 214
A wiglid far majn niszt gebojrn kind 215–216
Baj ire fi s 217
Baj nacht 218
Hicn 219
A portret fun a froj 220
Bajm mitog 221
Elegie 222
Bejmer 223
Cu a frajndin 224
Zind 225
Der mames tajnes 226
Amol 227
Ojf kejwer-owes 228–229
Winter-ownt 230–231
Majn mames sznej 232
O, hejlike prowinc 233–235
Krep-de-szin 236
Undzer alte sztub iz szejn 237
Cu a jingele in a jidisz sztetl 238
A szturmisze nacht 239
Jidisze prowinc 240–241
Chanuke 242
Dowid Hamejlechs nacht 243
In szejnem wajtn Budapeszt 244
A szmues in gortn 245
Majn gang 246
Mojsze-Lejb, Mojsze-Lejb… 247
Dos glik fun gezang 248
Mir iz umetik 249–250
Z WIERSZY ROZPROSZONYCH (1926–1939) 251
Żydzi 251
List z Erec 251
Świąteczny wieczór na wsi 252
Żydowscy trubadurzy 253
Podchorążowie 253
W Warszawie 254
Wspomnienia 255
Na rzekami Babilonu 256
Pod wieczór 256
Sanna w Korostowie 257
Ballada o chłopczyku w ciemności 257
Wspomnienie 258
Rozmowa o ludziach i drzewach 259
Rozmowa z panem Mikołajem 260
Śpiew Żyda polskiego 261
Genewa w roku 1834 262
Na prowincji żydowskiej 263
Złoto i błękit jesieni 264
Daj spokój łzom 264
Droga 265
Dziecko zaczyna chodzić 265
On i ja 265
Trud 266
Poeta 266
ARTYKUŁY PROGRAMOWE, PROZA 269
Artykuły programowe 271
Kij w mrowisku 271
Krajobraz duszy żydowskiej w liryce polskiej. Artykuł dyskusyjny 287
Proza 297
Krawiec z Białegokamienia. Nowela 297
Lato ubogich 309
Ludzie w parku. Z cyklu Moje reportaże 312
UTWORY DLA DZIECI 317
Poezja 319
Mały poeta 319
Śnieg 319
Sobota 319
W Lag B’Omer 320
Chanukowe świeczki 321
Prolog do sztuczki purimowej 321
Simchat Tora 322
Śnieg 323
Chag ha-Kazir 323
Lipcowy dzień 324
Już nie będę mały… 324
Proza 327
Zwiastun wiosny ojczystej 327
Mur Płaczu. Baśń 328
O naszych świętach 330
Haman kroczy 332
Indeks nazwisk 335
Spis ilustracji 339
Wstęp 13
Część I
O TWÓRCZOŚCI MAURYCEGO SZYMLA
Eugenia Prokop-Janiec, W kręgu Skamandra: Maurycy Szymel – Julian Tuwim 17
Joanna Lisek, „Dziadowie moi”! O postaciach biblijnych w poezji Maurycego Szymla 27
Maria Antosik-Piela, „Dzielni rycerze pługa”. Syjonizm w twórczości Maurycego Szymla 45
Eugenia Prokop-Janiec, Twarzą ku nocy: lato 1939 55
Joanna Lisek, Droga Maurycego Szymla do Mojsze Szimla 71
Część II
POEZJA
POWRÓT DO DOMU (1931) 87
Powrót do domu 87
Powrót do domu 87
Notatki autobiograficzne 88
Sobota 89
Moja siostra 90
Połóż mi swe dobre ręce na włosach 90
Matka w mroku 91
Obudź mnie rano 91
Śmierć mojej matki 92
Przyjdzie Eliasz prorok 93
W niebo wkwitły gałęzie… 94
Kobieta 94
Wiosna 94
Przyjazd 95
Pod niskim dachem… 95
W niebo wkwitły gałęzie… 96
Słodycz słowików i słów 96
Lato 96
Upał 96
Pomyśl o złotych jabłkach 97
Serenada 97
Ballada o dziewczynie, której nigdy nie widziałem 97
Do… 98
Wiersz o miłości 98
Do słowików i do motyli… 99
Rozmowa ze starym Eliaszem 99
Wspomnienie jesienne 100
Dzień powszedni 101
Skok z trampoliny 101
Elegia zakopiańska 102
Noce biblijne 102
Modlitwa do mego Boga 102
Dziadowie Biblii 103
Elegia o mowie hebrajskiej 103
Spotkanie 104
Adam i Ewa 105
Przymierze 107
Sen biblijny 107
Sielanka 108
Biblia na stole 108
Droga na Nebo 109
Noce biblijne 111
Ballada o pasterzu i Sulamicie 111
Ballada o pasterzach Betlejemskich 112
Namioty Izraela 113
Ballada o głupcach z Chełma 113
Wiersz smutny 115
Ballada o złotym cielcu 115
Poetom ziemi walczącej 117
Ojczyzna, której nie widziałem 119
Matki i siostry hebrajskie 119
Miłujmy się… 120
Jak cicho… 120
Kołysanka 120
Elegia do ziemi polskiej 121
Ziemio… 121
Dwie ojczyzny 121
Ballada o życiu i śmierci Jehudy Halewiego 122
SKRZYPCE PRZEDMIEŚCIA (1932) 124
Muza na przedmieściu 124
Genealogia 125
Moja matka 125
Matka w sklepiku 125
Matka rozpala ogień 126
Matka obiera kartofl e 126
7
Matka w kinie 126
Matka z fi lmu 127
Matka gdera 127
Wieczór na mojej ulicy 128
Klątwa księżyca 128
Szaliapin 129
O staruszku tęskniącym 129
Mesjasz 129
Ta joj – sztajerek! 130
Antysemici 130
Śmierć Arona 130
Miriam rodzi 131
Wieczór w deszczu 132
Muza płacze 132
Skrzypce przedmieścia 132
Ciężka noc 133
Przeprowadzka 133
O sobocie utraconej 134
Kołysanka mojej matki 135
WIECZÓR LIRYCZNY (1935) 136
Wieczór liryczny 136
Wieczór liryczny 136
Odwiedziny muzy 136
Poezja 137
Pod twoje ciemne skrzydła 137
*** 138
Tryptyk o miłości 138
Wieczorem 138
Nocą 139
O świcie 139
Samson i Dalila 139
Noc letnia 140
Serenada do Lilli 140
O pani zakochanej w swoim synku 141
Przechadzka po lesie 142
Niepokój rąk 142
Wiersz leśny 143
Rozmowa przez łzy 143
O goryczy letniego wieczoru 143
Ja i ty 144
Na dobranoc 144
Elegia wczesnej jesieni 145
Kobieta na tle jesieni 145
Pogawędka jesienna 146
Lampa gorzkiej pamięci 146
Zima 147
Modlitwa o Sulamitę 147
Ja wcale o tobie nie myślę 148
Ogłoszenie matrymonialne 148
Pytała… 149
Czas leci 149
Kłótnia 150
Kobieta i Jazz-Band 150
Smuteczki i westchnienia 151
Sentymentalizm 153
W wydłużony zachodem wieczór 153
Parnas 153
Ballada o Don Juanie umierającym 154
Ballada o dziwnej śmierci malarza 155
Król Dawid i Abisag Sunamitka 156
Ezaw i Jakub 157
Ezaw i Jakub 157
Na rynku Jeruzalemskim 158
Ghetto 159
Żydzi 160
Psalm 160
Jankiel Cymbalista 161
Wieczór na wsi 163
Proboszcz o świcie 163
Zima w moim domu 164
O proroku, który nie przyszedł 165
Gdy w małym miasteczku zapada sobota 166
Jankiel i brzoza 166
Wiosna żydowska 167
Bialik 167
O Nieznanym Żołnierzu Żydowskim 168
Żydzi i psy 169
Zapal świeczkę chanukową 170
Woń miodu i mleka 170
Państwo żydowskie 171
Święto Szałasów 171
Lament o Mesjasza, Syna Dawidowego 173
Pascha samotnego 173
O wieczorze i śmierci 174
Wiersz moralizatorski 174
O wieczorze i śmierci 174
Elegia na początek roku szkolnego 175
Wiersz jesienny 175
O lęku jesiennym 176
Czarny śnieg 176
Babunia o zachodzie 177
Człowiek i harfa 177
Droga do samotności 178
Zachód słońca na oleodruku 178
Rzeczy żywe 179
Krajobraz fantastyczny 179
Śmierć 180
Rzewna ballada o ostatnim uśmiechu Henryka Heinego, o łzach Matyldy i miłości Mouche 180
Wieczne życie 182
O wierszach i o sobie 182
MIR IZ UMETIK (1936) 183
Prozaisze wendung 185
Baj der bobeszi cu gast 186
Lirik 187
Ojf a hilcerner bank 188
A hilcerne bank baj nacht 189
Brezes baj nacht 190
Di szank 191
Zumer 192
Moralizatorisz lid 193
Dos rod 194
Landszaft 195
*** (Tajere…) 196
Poetn 197
Cu drajsik jor 198
Gut 199
Lojbgezang 200–201
Friling 202
Di fi r jorcajtn fun mencz un zun 203
Tfi le 204–205
*** (Ich zuch an ejce…) 206
Draj szwester 207–208
Zun-untergang ojf a bild 209
Gold un bloj 210
Lirisze kupletn 211–212
Tojt un lid 213
A lid 214
A wiglid far majn niszt gebojrn kind 215–216
Baj ire fi s 217
Baj nacht 218
Hicn 219
A portret fun a froj 220
Bajm mitog 221
Elegie 222
Bejmer 223
Cu a frajndin 224
Zind 225
Der mames tajnes 226
Amol 227
Ojf kejwer-owes 228–229
Winter-ownt 230–231
Majn mames sznej 232
O, hejlike prowinc 233–235
Krep-de-szin 236
Undzer alte sztub iz szejn 237
Cu a jingele in a jidisz sztetl 238
A szturmisze nacht 239
Jidisze prowinc 240–241
Chanuke 242
Dowid Hamejlechs nacht 243
In szejnem wajtn Budapeszt 244
A szmues in gortn 245
Majn gang 246
Mojsze-Lejb, Mojsze-Lejb… 247
Dos glik fun gezang 248
Mir iz umetik 249–250
Z WIERSZY ROZPROSZONYCH (1926–1939) 251
Żydzi 251
List z Erec 251
Świąteczny wieczór na wsi 252
Żydowscy trubadurzy 253
Podchorążowie 253
W Warszawie 254
Wspomnienia 255
Na rzekami Babilonu 256
Pod wieczór 256
Sanna w Korostowie 257
Ballada o chłopczyku w ciemności 257
Wspomnienie 258
Rozmowa o ludziach i drzewach 259
Rozmowa z panem Mikołajem 260
Śpiew Żyda polskiego 261
Genewa w roku 1834 262
Na prowincji żydowskiej 263
Złoto i błękit jesieni 264
Daj spokój łzom 264
Droga 265
Dziecko zaczyna chodzić 265
On i ja 265
Trud 266
Poeta 266
ARTYKUŁY PROGRAMOWE, PROZA 269
Artykuły programowe 271
Kij w mrowisku 271
Krajobraz duszy żydowskiej w liryce polskiej. Artykuł dyskusyjny 287
Proza 297
Krawiec z Białegokamienia. Nowela 297
Lato ubogich 309
Ludzie w parku. Z cyklu Moje reportaże 312
UTWORY DLA DZIECI 317
Poezja 319
Mały poeta 319
Śnieg 319
Sobota 319
W Lag B’Omer 320
Chanukowe świeczki 321
Prolog do sztuczki purimowej 321
Simchat Tora 322
Śnieg 323
Chag ha-Kazir 323
Lipcowy dzień 324
Już nie będę mały… 324
Proza 327
Zwiastun wiosny ojczystej 327
Mur Płaczu. Baśń 328
O naszych świętach 330
Haman kroczy 332
Indeks nazwisk 335
Spis ilustracji 339
Wybierz rozdziały:
Wartość zamówienia:
0.00 zł