Książka niniejsza – zatytułowana Pro Memoria V. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa i Polski 1803–2022 – stanowi zwieńczenie pewnego etapu w długoletniej, intensywnej działalności Komitetu ds. Opieki nad Grobami Profesorów UJ. Przynosi bowiem kompletne, wyczerpujące informacje na temat miejsc wiecznego spoczynku luminarzy Wszechnicy Jagiellońskiej, znajdujących się zarówno na cmentarzach Małopolski i jej stolicy, jak i na terenie całego kraju.

Publikacja ta ma jednakże znaczenie szczególne z co najmniej jednego jeszcze powodu. Ukazuje się wszak w 15. rocznicę powołania Komitetu ds. Opieki nad Grobami Profesorów UJ, ustanowionego staraniem prof. Jana Wiktora Tkaczyńskiego 4 grudnia 2018 roku. Zachęca zatem – jak każde bodaj wydawnictwo o charakterze jubileuszowym – do refleksji i spojrzeń w przeszłość. Wypada wobec tego przypomnieć, że Komitet rozpoczął działalność jako pierwsza i przez długi czas jedyna instytucja w naszym kraju sprawująca pieczę nad miejscami pochówku polskich uczonych i nauczycieli akademickich. Wziąwszy na siebie trud odnalezienia i zinwentaryzowania wszystkich krakowskich mogił, w których spoczęły doczesne szczątki Profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego zmarłych po 1803 roku, roztoczył zarazem wszechstronną opiekę nad grobami zapomnianymi i zaniedbanymi, przywracając je – w ramach żmudnych niekiedy procedur administracyjnych, poprzedzających długotrwałe, wymagające prace konserwatorskie i restauracyjne – do pierwotnego stanu. W ten sposób przyczynił się wydatnie do zabezpieczenia bezcennego dziedzictwa Almæ Matris Universitatis Jagellonicae przed zagrażającą mu degradacją, a także do zachowania pamięci o losach wielu znakomitych członków jej Społeczności.
Prof. dr hab. Jacek Popiel, Rektor UJ


Obecne, piąte wydanie Pro Memoria obejmuje zmarłych do końca roku 2022 profesorów naszego Uniwersytetu, których miejsce wiecznego spoczynku znajduje się w granicach dzisiejszego Państwa Polskiego. Są to łącznie 1294 groby, czyli o 228 więcej, aniżeli obejmowało to Pro Memoria IV. Do wskazanej liczby 1294 należy dodać jeszcze 37 miejsc wiecznego spoczynku naszych profesorów, które są rozsiane po całym świecie. Ufamy, że również one zostaną w przyszłości szczegółowo zinwentaryzowane i uwiecznione w kolejnym wydaniu Pro Memoria.
Prof. dr hab. Jan Wiktor Tkaczyński
Przewodniczący Komitetu ds. Opieki nad Grobami Profesorów UJ