EN
okładka książki Od Wiertowa do Skoniecznego

Od Wiertowa do Skoniecznego

„Chłopski los” według kronikarzy, pamiętnikarzy i dokumentalistów

Liczba stron: 504 Format: 15,8x23,5 cm Rok wydania: 2023 Data premiery: 14.12.2023

Opis książki

Jest to przede wszystkim studium o pewnym fragmencie historii filmu dokumentalnego, o tym, jak pod szyldem „kina prawdy” powstało „kino nieprawdy”, o tym, z jaką ostrożnością należy podchodzić do filmów niefikcjonalnych. Pokazuje ono, jak istotna dla ich właściwego odczytania staje się wiedza historyczna, znajomość okoliczności ich realizacji oraz intencji, jakie przyświecały twórcom. Wreszcie to też książka o tym, jak realia życia ludzi żyjących na wsi, uprawiających ziemię, uległy wypaczeniu i „sformatowaniu” za sprawą dokumentalistów na usługach ideologii i jak bardzo cenny wkład w kulturę wnieśli twórcy, którym udało się ten wizerunek odkłamać w swoich filmach i publikacjach.
Z recenzji prof. Mikołaja Jazdona

Książka odnosi się do wizerunku chłopów w XX wieku, wykreowanego przede wszystkim przez reżyserów filmu dokumentalnego. Tytuł wskazuje na wybrany zakres czasowy i terytorialny. Dziga Wiertow (1896–1954), znany przede wszystkim jako twórca Człowieka z kamerą (1929), filmu wyrażającego entuzjazm dla rytmu życia miasta, wiele uwagi poświęcił w kronikach i dokumentach chłopom oraz szeroko pojętym kwestiom agrarnym. Utrwalił związek: chłopi–tradycjonalizm / patriarchat–religia / ciemnota. Już w latach 20. XX wieku uzasadniał kolektywizację, która w kolejnej dekadzie przyniosła krwawe żniwo. Jesienią 1929 roku rozpoczęła się przymusowa kolektywizacja, a rok później Wiertow ukończył Symfonię Donbasu, jednoznacznie sławiącą kołchozy. Reżyser daje do zrozumienia, że zarówno Donbas przemysłowy, jak i Donbas rolniczy rusza „Z pieśnią do boju”.

Doświadczenia sowieckie stały się odstraszającym punktem odniesienia dla Polski międzywojennej. Strach przed „bolszewizacją” utrudniał debatę na temat reform społecznych. Ich rzeczniczką była pisarka Maria Dąbrowska, która dawała w swej twórczości wyraz wielorakim zainteresowaniom oraz kompetencjom pozaliterackim. Autorka Nocy i dni znacząco przyczyniła się do wydania i nagrodzenia w konkursie literackim Pamiętników chłopów (1935–1936). Miała pomysły na ich sfilmowanie, do czego doszło już bez jej udziału i w odmiennych warunkach politycznych. Pamiętniki chłopów (1952) Andrzeja Munka, przyszłego twórcy Eroiki oraz Pasażerki, odczytane w kontekście kolektywizacji w polskim wydaniu, odmitologizują reżysera, który wykorzystując wybrane biografie do celów propagandowych, wpisał się w wymagania ówczesnej władzy.

W atmosferze odwilży 1956 roku – jak informowała Polska Kronika Filmowa – największe zmiany dokonały się na wsi. Zniknęła groźba kołchozów. Władza nie zrezygnowała jednak z polityki „uspołeczniania” rolników, których w sposób bardziej zakamuflowany zmuszano do rezygnacji z własnych gospodarstw. To zjawisko stało się tematem dla czołówki polskich dokumentalistów.  

Dopiero brak żywności przypomina o istnieniu warstwy chłopskiej, przekonują filmy z początku lat 80. Po strajkach z przełomu 1980/1981 chłopi jako zbiorowość stali się na krótko bohaterami kolektywnymi. Ukoronowaniem owej tendencji były filmy Chłopi 81 Andrzeja Piekutowskiego oraz Chłopski los. Tryptyk filmowy (1988) Zygmunta Skoniecznego. Chłopski los, zwycięzca najważniejszego dla polskich dokumentalistów festiwalu (Kraków, maj/czerwiec 1989 roku), zamyka w symboliczny sposób epokę kina dokumentalnego PRL. 

Książka analizuje problem żywotności idei wspólnoty budowanej oddolnie oraz aktualność „mitu Kronsztadu” w środowisku polskich dokumentalistów. Tłem rozważań o kinie niefikcjonalnym są wybrane utwory literackie, filmy fabularne oraz opracowania odnoszące się do kwestii chłopskiej.

Język publikacji polski
Tytuł w języku angielskim From Vertov to Skonieczny. “Peasant Fate” According to Chroniclers, Memoirists and Documentary Filmmakers
Wydanie pierwsze
Projekt okładki Marta Jaszczuk
ISBN: 978-83-233-5387-4
e-ISBN (pdf): 978-83-233-7499-2
Kraj pochodzenia producenta: Polska

POLECANE KSIĄŻKI

Alyson Beytien

Autyzm na co dzień

(Oprawa miękka ze skrzydełkami)

48,00 zł
38,40 zł
Niedostępny
Deb Dana

Teoria poliwagalna w psychoterapii

(Oprawa miękka ze skrzydełkami)

54,90 zł
43,92 zł
David Isaacs

Szczepienia

(Oprawa miękka ze skrzydełkami)

35,75 zł
28,60 zł
Okładka książki Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia
Christine A. Padesky, Dennis Greenberger

Umysł ponad nastrojem. Zmień nastrój poprzez zmianę sposobu myślenia

(Oprawa miękka)

65,00 zł
52,00 zł

NOWOŚCI

Okładka książki Tam, gdzie mieszka wiatr
Piotr Kołodziejczyk

Tam, gdzie mieszka wiatr

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

64,99 zł
51,99 zł
Okładka książki Poradnik dobrego starzenia się
Julie Erickson , Neil R. Rector

Poradnik dobrego starzenia się

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

50,00 zł
40,00 zł
Okładka książki Konstruowanie kursu języka biznesu dla studentów filologii rosyjskiej
51,45 zł
41,16 zł
Okładka książki Uzależnienia i emocje
Rebecca E. Williams , Julie S. Kraft

Uzależnienia i emocje

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

46,00 zł
36,80 zł
Okładka książki Kilka słów o skuteczności nauki o uzdrawianiu
Józef Dietl

Kilka słów o skuteczności nauki o uzdrawianiu

( Oprawa twarda )

20,00 zł
16,00 zł
Okładka książki Źródła i sensy
red. Justyna Kiliańczyk-Zięba , Magdalena Komorowska

Źródła i sensy

( Oprawa twarda )

61,95 zł
49,56 zł
Uniwersytet przestrzenią wolności
Jacek Popiel

Uniwersytet przestrzenią wolności

( Oprawa twarda )

40,00 zł
32,00 zł
Okładka książki Krew w maszynie
Brian Merchant

Krew w maszynie

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

89,99 zł
71,99 zł
Okładka książki Obecność lęku
red. Mateusz Falkowski

Obecność lęku

( Oprawa miękka )

54,60 zł
43,68 zł
Od przysłowia głowa nie boli
Grzegorz Szpila

Od przysłowia głowa nie boli

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

46,20 zł
36,96 zł
Niedostępny
Okładka książki Twentieth-Century Models of the Theatrical Work
Krzysztof Pleśniarowicz

Twentieth-Century Models of the Theatrical Work

( Oprawa twarda )

46,20 zł
36,96 zł
Okładka książki W sieci mediów społecznościowych
Aleksandra Powierska

W sieci mediów społecznościowych

( Oprawa miękka )

51,45 zł
41,16 zł
Okładka książki Rozwój dziecka i teoria poliwagalna
Marilyn R. Sanders , George S. Thompson

Rozwój dziecka i teoria poliwagalna

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

67,99 zł
54,39 zł
Okładka książki Zarządzanie zielonymi hotelami
Marek Bugdol , Daniel Puciato

Zarządzanie zielonymi hotelami

( Oprawa miękka )

51,45 zł
41,16 zł
Okładka książki Umysł ponad nastrojem. Wydanie drugie
Christine A. Padesky , Dennis Greenberger

Umysł ponad nastrojem. Wydanie drugie

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

105,00 zł
84,00 zł
Okładka książki Podmiotowość agentów programowych w ujęciu teoretycznoprawnym
44,10 zł
35,28 zł
okładka książki Bohemiada konstytucyjna
Marek Bankowicz

Bohemiada konstytucyjna

( Oprawa twarda )

51,45 zł
41,16 zł
Okładka książki Duchy i boginie
Jeon Heyjin

Duchy i boginie

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

58,99 zł
47,19 zł
Okładka książki Nomadyczność. Podmioty – przestrzenie – pojęcia
red. Jakub Kornhauser , Zofia Małysa-Janczy

Nomadyczność

( Oprawa miękka ze skrzydełkami )

50,40 zł
40,32 zł
Okładka książki Cyfrowa socjologia jakościowa
Grzegorz Bryda

Cyfrowa socjologia jakościowa

( Oprawa miękka )

54,60 zł
43,68 zł

Ta strona wykorzystuje pliki cookies.

Dowiedz się więcej...