Wstęp (Ewa Bogacz-Wojtanowska) 7

Słowo od autora

1 Prace teoretyczne i koncepcyjne

Elementy ogólnej socjologicznej teorii zrzeszeń 17

Od wspólnoty do związku instytucyjnego 51

Środowisko społeczne mieszkańca wielkiego miasta 95

2 Prace naukoznawcze

Uwagi o naturze rzeczywistości społecznej i o historii polskich nauk społecznych 117

Uwagi o historycznych związkach i wzajemnych uwarunkowaniach rozwoju polskiej socjologii i ekonomii 133

Socjologia polska w Polsce Ludowej 147

3 Prace z zakresu socjologii polityki i społeczeństwa obywatelskiego, a także o miłości 

Polska Rzeczpospolita Ludowa jako etap na drodze do niepodległości 167

O niektórych siłach społecznych wielkiej zmiany 1989 roku 183

O „budowaniu socjalizmu” w Polsce i o istocie sowieckiego komunizmu 207

Lokalizm, centralizm i rozwój społeczny 229

Współczesne motywacje działań publicznych i prywatnych 247

Społeczeństwo obywatelskie a polityka 277

Obywatel w państwie 303

Polak jako obywatel 317

Polskie społeczeństwo obywatelskie po trzydziestu latach 331

Miłość – najwyższe stadium solidarności 337

4 Prace z zakresu socjologii gospodarczej

Kryzys ekonomiczny czy symptom głębszych przeobrażeń społecznych? 345

Kilka uwag o psycho-społecznych oraz przestrzennych aspektach zjawiska tzw ekonomiki równoległej we współczesnej Polsce 367

Produkcja – konsumpcja – kryzys 377

5 Prace z zakresu socjologii miasta

Bloki i domki (uwagi socjologa) 387

Kraków – dziewiętnastowieczna urbanistyka i architektura na tle dziejowej roli miasta 400

6 O Europie moje trzy grosze 

Tożsamość Europy a jej wewnętrzne granice 417

Kilka uwag o specyfice pojęcia narodu i mniejszości narodowej w Europie Środkowo-Wschodniej 433

Galicja jako fenomen historyczny i socjologiczny 445 

7 O uniwersytecie i społeczności studenckiej 

Gdy myślę uniwersytet 463

Ponadczasowość i autonomia vs przedsiębiorczość uniwersytetu 527

8 O moim Mistrzu i kilku innych przyjaciołach

Paweł Rybicki 549

Stanislav L Andreski 565

Jürg Steiner 573

Jerzy Chłopecki 577

Marek Latoszek 587

Ladislav Volko 591

Dorota Stępień 597

9 Miscellanea

Kilka refleksji i wspomnień z mojej pracy na Śląsku 601

Przekłady 611

Do Babiej Góry w śniegowym przebraniu 617

Jeden dzień z życia prezesa Jaromira Gęsiewskiego 619

A gdy mnie kiedyś nie będzie… 625