SPIS TREŚCI

Lista skrótów występujących w pracy 9
Podziękowania 11
Wprowadzenie – przedmiot i metodologia pracy 13
Przedmiot pracy 13
Uzasadnienie studiów nad polemiką pomiędzy ruija i fajia 16
Metodologia badań 23
Synopsis 29

Rozdział 1. Kontekst powstania oraz ogólna charakterystyka konfucjanizmu i legizmu 35
1.1. Wstęp 35
1.2. Periodyzacja i zarys historii przedcesarskich Chin 36
1.3. Ogólna charakterystyka klasycznej filozofii chińskiej 40
1.4. Konfucjanizm 49
1.5. „Szkoła” legistów 55
1.6. Podsumowanie 65

Rozdział 2. Wizje natury człowieka a porządek społeczny – pielęgnować czy dyscyplinować? 67
2.1. Wstęp 67
2.2. „Nasiona” potrzebują pielęgnowania 69
2.2.1. Antropologia konfucjańska 69
2.2.2. Milczenie na temat destruktywnych cech serca-umysłu 71
2.2.3. „Cztery nasiona” wymagają pobudzania 73
2.2.4. Konsekwencje dla ustanawiania porządku społecznego 78
2.3. Dążenie do indywidualnych korzyści wymaga dyscyplinowania 82
2.3.1. Legistyczny realizm 82
2.3.2. Indywidualna „natura” człowieka 83
2.3.3. Gatunkowa natura – dążenie do korzyści 85
2.3.4. Konsekwencje dla ustanawiania porządku społecznego 88
2.4. Podsumowanie 95

Rozdział 3. Dojrzały człowiek jako twórca porządku 99
3.1. Wstęp 99
3.2. Zależności pomiędzy „korzeniem-podstawą” a „gałęzią-manifestacją” 100
3.3. Normatywne narzędzia porządkowania 107
3.3.1. Wprowadzenie 107
3.3.2. Li jako narzędzia porządkowania 108
3.3.3. Sprawności społeczno-moralne 117
3.3.4. Przykłady sprawności 121
3.3.5. Trzy etapy stawania się człowiekiem dojrzałym 130
3.3.6. Socjalizacja normatywna jako pobudzanie 140
3.4. Podsumowanie 148

Rozdział 4. Stosunek nauki konfucjańskiej do prawa 151
4.1. Wstęp 151
4.2. Prawo w czasach przedkonfucjańskich 152
4.3. Prawo w piśmiennictwie protokonfucjańskim 156
4.4. Stosunek do prawa w Czteroksiągu 159
4.5. Podsumowanie 174

Rozdział 5. Porządek jako konsekwencja funkcjonowania zinstytucjonalizowanego systemu rządzenia 177
5.1. Wstęp 177
5.2. Krytyka nauki konfucjańskiej 178
5.3. Wyznaczanie warunków brzegowych przez zajmującego wyróżnioną pozycję (shi) władcę 187
5.4. Porządkowanie za pomocą upublicznionych i ujednoliconych standardów 193
5.4.1. Etymologia i znaczenie fa 193
5.4.2. Fa jako narzędzie realizacji interesu państwa 197
5.4.3. Społeczna geneza fa oraz perspektywa ewolucji społecznej 199
5.4.4. Ani pozytywizm prawny, ani prawo natury 201
5.5. Podsumowanie 205

Rozdział 6. Naśladownictwo działania dao przez fa 207
6.1. Wstęp 207
6.2. Związki z taoizmem 208
6.3. Relacja pomiędzy dao i fa 211
6.4. Dao i fa „działają przez niedziałanie” 215
6.5. Dao i fa są bezstronne 222
6.6. Dao i fa są wszechogarniające 224
6.7. Socjalizacja normatywna jako przekazywanie informacji o treści norm (prawnych) 227
6.8. Podsumowanie 232

Zakończenie 235
Kontekst porządku społecznego 235
Sposoby rozumienia prawa 239
Opinie na temat prawa 242
Ograniczanie władzy politycznej 245
Konfucjańsko-legistyczna „przestrzeń dyskursywna” 250

Bibliografia 253