Kobieta i mężczyzna
Człowiek rozdwojony
Liczba stron: 288
Format: B5
Rok wydania: 2009
Data premiery: 10.09.2009
Opis książki
Niniejsza książka jest dziełem bardzo wartościowym, zarówno naukowo, jak i poznawczo. W atrakcyjny sposób przedstawia wielowymiarowość społeczno-kulturowych uwarunkowań rodzaju od czasów antycznych i biblijnych aż do końca XVIII wieku. Autor odkrywa tysiące lat historii człowieka z perspektywy genderowej i wprowadza Czytelnika w świat obu płci, a zwłaszcza kobiet ukazanych na tle społecznej, politycznej, gospodarczej i kulturowej historii Europy.
Praca ma charakter porządkujący i systematyzujący. Jej niezaprzeczalnym walorem jest bogactwo wykorzystanych materiałów i źródeł. Są to dzieła filozoficzne, literackie, z zakresu historii sztuki, religii i socjologii, świadczące o dużej wiedzy, erudycji, a także merytorycznej kontroli Autora nad niewyobrażalną liczbą materiałów do przestudiowania i zobrazowania.
Sądzę, że książka odbije się głośnym echem w życiu naukowym i będzie wykorzystywana jako podręcznik akademicki m.in. do kursów genderowych
(Z recenzji prof. dr hab. Krystyny Slany)
Język publikacji
polski
Autorzy
Janusz Radwan-Pragłowski
ISBN: 978-83-233-2587-1
e-ISBN (pdf): 978-83-233-8097-9
Kraj pochodzenia producenta: Polska
POLECANE KSIĄŻKI
NOWOŚCI
Zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne. Wydanie drugie
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
55,99
zł
39,19
zł
Perspektywa interesariuszy we współczesnych problemach zarządzania
( Oprawa miękka )
47,25
zł
33,08
zł
Kobieta i mężczyzna
Człowiek rozdwojony
SPIS TREŚCI
WSTĘP
Homo creator masculinum et femininum, 15
CZAS ANTYKU
I. KALÓN KAKON, 21
1. ŚWIAT BOGÓW GRECKICH, 21
Wszechświat, 22
Bogini, która nie miała matki, 23
Ateny czczą swą opiekunkę, 24
Artemida. Idealne piękno bogów, 25
Pandora darem bogów, 26
Kalón kakon. Kobieta „najpiękniejszym złem”, 27
2. TEATR ANTYCZNY, 29
Orestes, w którego żyłach nie płynęła krew matki, 29
Antygona obrończynią themis, 30
Mizoginia i Eurypides, 31
Medea, 32
Fedra, 33
3. KOBIETA W ŚWIECIE GRECKIM, 34
Czas homerycki, 34
Niewolnica gynaikeionu, 35
Emancypacja komediowa, 36
Dzieci chciane i niechciane, 36
4. KOBIETY WYZWOLONE, 37
Hetery lekarstwem na „miłość żołnierską”, 37
Piękno mężczyzny i piękno kobiety, 38
„Szafirowłosa Safo”, 39
5. ŚWIAT HETER, 41
Aspazja i Fryne, 41
Żywy ideał piękna, 42
Przyjaciółki fi lozofów i kochanki władców świata, 42
6. PŁEĆ W MYŚLI FILOZOFICZNEJ, 43
Kobieta w archaicznych wyobrażeniach, 43
Miłość, Sokrates i Diotyma z Mantinei, 44
Kobieta wyzwolona z więzienia gynaikeionu, 45
Gineke w państwie idealnym Platona, 46
Realne możliwości emancypacji kobiety, 47
Rzeczywisty czy tylko pozorny profeminizm Platona, 48
Arystoteles ze Stagiry, 49
Psychologia płci, 50
7. JESIEŃ HELLENÓW, 51
Uniwersalizm człowieczeństwa, 51
Sztuka darem Hellenów, 52
II. ODI ET AMO, 55
1. ETRURIA, 55
Świat korzystający z rozkoszy życia, 55
Kobieta etruska. Tanaquil, 56
2. ROMA, 58
Legendarne początki Rzymu, 58
Egeria i Kornelia, 59
Święte kobiety. Westalki, 60
Kult Magna Mater. Kapłani-kastraci, 61
Rodzina w czasach republiki, 63
Prawa ograniczające wolność kobiet, 64
Femina Romana schyłku republiki, 65
Odi et amo, 66
3. IMPERIUM ROMANUM, 68
Rodzina w czasach cesarstwa, 68
Szlachetne kobiety, 69
Upadek instytucji rodzinnej, 69
Kobiety obdarzone męską sprawnością i siłą, 71
Równość płci w rozpuście, 72
Femina Germanica, 73
III. EVA-AVE, 73
1. ŚWIAT STAROTESTAMENTOWY, 75
Przymierze podstawą Prawa, 75
Kobieta Izraela w obliczu Prawa, 76
Małżeństwo w Biblii, 77
Kobieta w domu i przestrzeni świątyni, 79
Kobiety biblijne, 79
2. NOWY TESTAMENT, 81
Niewiasty towarzyszą Chrystusowi, 81
Diakonisy, 82
Nauka św. Pawła, 83
3. KOBIETA DZIEWICĄ I MAŁŻONKĄ, 85
„Śmierć przez Ewę, życie przez Marię”, 85
Kulty synkretyczne, 87
Dziewictwo, 88
Dziewica-męczennica, 89
Helia, 90
Początki eremityzmu, 91
Maria Egipcjanka, 92
Eremici obojga płci, 93
Naturalny stan małżeński, 94
Christus vincit, 96
NATIONE CHRISTIANA
I. ŚWIAT PEŁEN WIARY, 99
1. UWERTURA DO DZIEJÓW ŚREDNIOWIECZA, 99
Apokalipsa barbarzyńska, 99
Obszar panowania diabła, 100
Małżeństwo, 102
2. WŁADCZYNIE NOWEJ EUROPY, 103
Kobiety w szalonym świecie faidy, 103
Klasztor schronieniem przed morzem zbrodni, 105
Królowa na miarę renesansu, 105
3. BIBLIJNY POCZĄTEK RODZAJU LUDZKIEGO, 106
Dzieje starotestamentowe, 106
Św. Augustyn. Trzy akty dramatu stworzenia człowieka, 107
Kontynuatorzy św. Augustyna, 109
Grzeszna seksualność, 110
Dramat liturgiczny, 111
Obraz rajskiego ogrodu, 112
4. FILOZOFIA NATURALNA, 113
Alchemia hermetyczna, 113
Doktor Anielski, 115
Naturalny związek mężczyzny i kobiety, 116
5. MIŁOŚĆ W ŚWIECIE SACRUM, 118
Kościół naucza kobiety, 118
Chrystus kochankiem zakonnic, 118
Miłość do Naszej Pani, 119
Franciszkański kult Madonny. Misterium, 120
6. KOBIETA ODDANA BOGU, 121
Klasztor podwójny, 121
Św. Hildegarda z Bingen, 122
Heloiza i Abelard, 123
Tragedia za kratą klauzury, 124
Emancypacyjny ruch beginek, 125
Kościół i koniec świata beginek, 126
7. ŚWIĘCI PAŃSCY, 128
Kult świętych, 128
Święci mężowie i św. Józef, 129
Święte dziewice, 130
Święta małżonka, 131
Święta ladacznica, 132
8. CZARTOSTWO, ODSZCZEPIEŃCY I HERETYCY, 132
Ludzie w służbie diabła, czarownice i demony, 132
Działanie uroków, 134
Niebezpieczeństwa płynące z natury kobiety, 135
Krucjata przeciw albigensom, 136
Spisek uczniów Pierre’a Valdo, 137
II. KONTRAKT MAŁŻEŃSKI I UCZUCIA MIŁOSNE, 139
1. ŚWIAT MIAST, 139
Miasto-warsztat, 139
Kobieta jako odrębny status, 140
2. DAMA, 141
Jedność żony seniora z seniorem, 141
Obszar panowania damy, 142
Dwór panującego, 143
3. OWIDIUSZ ŚREDNIOWIECZA, 144
Dwór poskromicielem juvenes, 144
De arte honesti amandi André le Chapelaina, 145
Gry miłosne, 147
4. ELEONORA. SYMBOL ROZWIĄZŁOŚCI I WIELKOŚCI KOBIETY, 148
Marie de France, 148
Opowieść o Lisie, 148
Eleonora Akwitańska – kobietą z męską duszą, 150
5. MIŁOŚĆ DWORSKA, 151
Chansons de geste, 151
Rycerski kult Najświętszej Marii Panny, 152
Poezja prowansalska, 153
Trobairitz, 154
Unicorn, czyli jednorożec, 155
6. ROMANS BRETOŃSKI, 156
Świat legend północy, 156
Tristan i Izolda Béroula, 158
Thomasa romans dworski o Tristanie, 158
Gotfryd ze Strasburga, 159
Anty-Tristan Chrétiena de Troyes. Cligès, 160
Miłość w małżeństwie, 161
Niewinna naturalność i grzeszna konwencja, 162
Krucjaty moralne. Misjonarze i kobiety-małżonki, 163
Rycerscy nauczyciele kobiet, 164
III. JESIEŃ EPOKI, 167
1. STARCIE WARTOŚCI, 167
Dame nature i dame raison, 167
Christine de Pisan, 168
Kres świata rycerzy, 170
Duchowni miłośnicy, 170
2. ŚWIAT PROFANUM, 171
Kobiety François Villona, 171
Vanitas vanitatis, 173
Mater Misericordiae, 173
3. DWÓR MIŁOŚCI, 175
Zakony i dwory miłości, 175
Paryski dwór miłości, 176
Zabawy miłosne, 176
EUROPA ODRODZONA
I. RENESANS WŁOSKI, 181
1. CZAS PRZEŁOMU, 181
Żongler Pana Boga i św. Klara, 182
Czystość zakonna, 184
2. SZTUKA ZWIASTUNEM NOWEGO CZASU, 185
Odżycie świata antyku, 185
Piekło Dantego i raj Beatrycze, 186
Miłość Petrarki, 188
Apoteoza Petrarki, 190
Boccaccio i książka dla „delikatnych stworzeń”, 191
Ten trzeci, 193
Miłość zwycięża kontrakt małżeński i śmierć, 194
Pietro Aretino, 195
3. KOBIETA RENESANSU, 196
Kobiety obdarzone pełnią humanizmu, 196
Vittoria Colonna, 197
„Tygrysica z Forli”, 197
Katarzyna ze Sieny, 199
Obrońcy kobiet, 200
4. DWORY ITALII, 203
Korporacje i „towarzystwa”, 203
Dwory Italii, 205
Kurtyzany, 206
Cortegiane honeste, 207
5. KOBIECY IDEAŁ, 208
O piękności kobiet, 208
Venus Coelestis Sandra Botticellego, 210
Światło renesansu przenika na północ od Alp, 212
Venus Naturalis zrodzona w Wenecji, 213
Tycjan, 214
Żywe ideały piękna kobiecego, 215
II. KOBIETY W SŁUŻBIE SZATANA I BOGA, 217
1. CZAROWNICE, 217
Działalność Inkwizycji a problem czarownic, 217
Encyklika papieska i Młot na czarownice, 219
Początek polowań, 220
Dalsze dzieła o czarownicach i pierwsi ich obrońcy, 221
Szaleństwo osiąga apogeum, 223
Gdy rozum śpi, budzą się upiory, 225
2. DZIEWICE ZAŚLUBIONE CHRYSTUSOWI, 226
Świat nowożytnych klasztorów żeńskich, 227
Doktor Mistyczny. Teresa z Ávila, 228
Wizjonerka z Karmelu we Florencji, 229
Szatan w klasztorze i opętanie, 230
Port-Royal i jansenizm, 231
Ruch sióstr miłosierdzia, 232
3. SPEKTAKL GROZY, 234
Rzeź hugenotów, 234
Kobieta rozpalona złością zdolna do strasznych czynów, 235
Największą zniewagą jest pozbawienie czci przez żonę, 236
Miłość łamiąca prawa źródłem strasznych nieszczęść, 237
III. MYŚLICIELE I REFORMATORZY, 239
1. PÓŹNY HUMANIZM, 239
Utopijne wizje społeczeństwa, 239
Wojowniczka Chrystusa, 241
2. ŚWIAT PROTESTANCKI, 243
Marcin Luter i wyzwolenie od lęku przed kobietą, 243
Małżeństwo reformatora, 244
Świat myśli Jana Kalwina, 245
3. MYŚL POLITYCZNA XVII WIEKU, 246
Sir Robert Filmer i paternalizm monarchiczny, 246
Zwolennicy umowy społecznej. Thomas Hobbes i John Locke, 247
Paternalizm Jacquesa-Benigne’a Bossueta, 249
LA COUR ET LA VILLE
I. ŚWIAT PANUJĄCYCH, 253
1. METRESY I WŁADCZYNIE, 253
Pierwsza maitresse en titre, 254
Piękna Powroźniczka, 254
„Dziesiąta Muza”. Małgorzata z Nawarry, 255
Miniatura z manuskryptu, 256
Panowanie Diany de Poitiers, 257
Królowa Katarzyna Medycejska, 258
Królowa Margot, 260
Miłości Henryka IV, 260
Para monarsza w apoteozie Petera Paula Rubensa, 262
„Publiczna dziewica”. Królowa Elżbieta I Tudor, 263
Zwierciadło dramatów Szekspira, 265
2. DWÓR, 267
Atmosfera dworu panującego, 267
Polująca Diana z Wersalu, 268
Kobiety bliskie Królowi Słońce, 269
Mecenat Madame de Maintenon, 270
Wychowanie dopomaga naturze. François Fénelon, 272
Szkolnictwo potrydenckie dla dziewcząt, 272
Zakład wychowawczy w Saint-Cyr, 273
II. DRUGA SIŁA. MIASTO, 275
1. SALON, 275
La cour et la ville, 275
Konwersacja, 275
Femmes précieux, 276
Romans pasterski. Astrea, 277
Narodziny salonu, 278
Królowe salonów, 279
2. INNY KRAJ, INNE MIASTO, 280
Miasto państwa patrycjatu, 280
Kobieta oczami malarza, 281
Rozrywki i życie towarzyskie, 283
III. DWORSKIE ROKOKO I MIEJSKIE OŚWIECENIE, 285
1. ŚWIAT ROKOKA, 285
Zniewieściały barok, 285
Malarz markizy de Pompadour, 286
La petite François Bouchera, 287
Frania wstająca z łóżka, 288
2. ŚWIAT SFEMINIZOWANY, 288
Feminizacja zachowania, 288
Uwodziciel, 289
Cicisbeo, 292
Moneghino, 293
3. SALON XVIII STULECIA, 295
Markiza du Châtelet, 296
Salon pani Geoffrin, 297
Salon czasu rewolucji francuskiej, 298
4. OŚWIECONA MONARCHINI, 299
Artysta stworzony przez salony, 299
Żywy ideał władczyni. Maria Teresa, 299
Cesarzowa matką i żoną, 300
5. KOBIETA W MYŚLI OŚWIECENIA, 301
Pierre Roussel, 301
Denis Diderot, 302
Jean Jacques Rousseau, 303
Wyznawczynie idei Rousseau, 305
Libertyn markiz de Sade, 306
6. CNOTA, WYSTĘPEK I ŁZY, 308
Zaręczyny we Francji i Anglii, 308
Wzruszenie i łzy, 309
Femme fatale kawalera des Grieux, 310
Miłość a podziały społeczne, 311
Kobieta rzucona w męski świat, 312
Świat Jonathana Swifta, 313
Lovelace, 315
IV. WIELKI FINAŁ XVIII WIEKU, 317
1. DAMY I KOBIETY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ, 317
Paryż, 317
Rodzina czasów rewolucji francuskiej, 319
Deklaracja praw kobiety, 320
Męczennica sprawy kobiecej, 321
Jakobini tłumią ruch kobiecy, 322
2. DWA GŁOSY O KOBIECIE, 324
Marie Jean Antoine de Condorcet, 324
Żeński głos zza kanału La Manche, 325
3. PO POTOPIE, 326
Odrodzony salon, 326
Malarz rewolucji francuskiej, 327
Kodeks Napoleona, 328
Reforma wychowania, 329
Koronacja, 330
ZAKOŃCZENIE
Świat mężczyzn, 334
Zawiedzione nadzieje, 335
Trwanie ambiwalencji, 336
Świat gospodarczy wspiera kobiety w walce o pracę, 337
Rewolucja i co dalej?, 338
SPIS POSTACI, 341
BIBLIOGRAFIA, 379
Homo creator masculinum et femininum, 15
CZAS ANTYKU
I. KALÓN KAKON, 21
1. ŚWIAT BOGÓW GRECKICH, 21
Wszechświat, 22
Bogini, która nie miała matki, 23
Ateny czczą swą opiekunkę, 24
Artemida. Idealne piękno bogów, 25
Pandora darem bogów, 26
Kalón kakon. Kobieta „najpiękniejszym złem”, 27
2. TEATR ANTYCZNY, 29
Orestes, w którego żyłach nie płynęła krew matki, 29
Antygona obrończynią themis, 30
Mizoginia i Eurypides, 31
Medea, 32
Fedra, 33
3. KOBIETA W ŚWIECIE GRECKIM, 34
Czas homerycki, 34
Niewolnica gynaikeionu, 35
Emancypacja komediowa, 36
Dzieci chciane i niechciane, 36
4. KOBIETY WYZWOLONE, 37
Hetery lekarstwem na „miłość żołnierską”, 37
Piękno mężczyzny i piękno kobiety, 38
„Szafirowłosa Safo”, 39
5. ŚWIAT HETER, 41
Aspazja i Fryne, 41
Żywy ideał piękna, 42
Przyjaciółki fi lozofów i kochanki władców świata, 42
6. PŁEĆ W MYŚLI FILOZOFICZNEJ, 43
Kobieta w archaicznych wyobrażeniach, 43
Miłość, Sokrates i Diotyma z Mantinei, 44
Kobieta wyzwolona z więzienia gynaikeionu, 45
Gineke w państwie idealnym Platona, 46
Realne możliwości emancypacji kobiety, 47
Rzeczywisty czy tylko pozorny profeminizm Platona, 48
Arystoteles ze Stagiry, 49
Psychologia płci, 50
7. JESIEŃ HELLENÓW, 51
Uniwersalizm człowieczeństwa, 51
Sztuka darem Hellenów, 52
II. ODI ET AMO, 55
1. ETRURIA, 55
Świat korzystający z rozkoszy życia, 55
Kobieta etruska. Tanaquil, 56
2. ROMA, 58
Legendarne początki Rzymu, 58
Egeria i Kornelia, 59
Święte kobiety. Westalki, 60
Kult Magna Mater. Kapłani-kastraci, 61
Rodzina w czasach republiki, 63
Prawa ograniczające wolność kobiet, 64
Femina Romana schyłku republiki, 65
Odi et amo, 66
3. IMPERIUM ROMANUM, 68
Rodzina w czasach cesarstwa, 68
Szlachetne kobiety, 69
Upadek instytucji rodzinnej, 69
Kobiety obdarzone męską sprawnością i siłą, 71
Równość płci w rozpuście, 72
Femina Germanica, 73
III. EVA-AVE, 73
1. ŚWIAT STAROTESTAMENTOWY, 75
Przymierze podstawą Prawa, 75
Kobieta Izraela w obliczu Prawa, 76
Małżeństwo w Biblii, 77
Kobieta w domu i przestrzeni świątyni, 79
Kobiety biblijne, 79
2. NOWY TESTAMENT, 81
Niewiasty towarzyszą Chrystusowi, 81
Diakonisy, 82
Nauka św. Pawła, 83
3. KOBIETA DZIEWICĄ I MAŁŻONKĄ, 85
„Śmierć przez Ewę, życie przez Marię”, 85
Kulty synkretyczne, 87
Dziewictwo, 88
Dziewica-męczennica, 89
Helia, 90
Początki eremityzmu, 91
Maria Egipcjanka, 92
Eremici obojga płci, 93
Naturalny stan małżeński, 94
Christus vincit, 96
NATIONE CHRISTIANA
I. ŚWIAT PEŁEN WIARY, 99
1. UWERTURA DO DZIEJÓW ŚREDNIOWIECZA, 99
Apokalipsa barbarzyńska, 99
Obszar panowania diabła, 100
Małżeństwo, 102
2. WŁADCZYNIE NOWEJ EUROPY, 103
Kobiety w szalonym świecie faidy, 103
Klasztor schronieniem przed morzem zbrodni, 105
Królowa na miarę renesansu, 105
3. BIBLIJNY POCZĄTEK RODZAJU LUDZKIEGO, 106
Dzieje starotestamentowe, 106
Św. Augustyn. Trzy akty dramatu stworzenia człowieka, 107
Kontynuatorzy św. Augustyna, 109
Grzeszna seksualność, 110
Dramat liturgiczny, 111
Obraz rajskiego ogrodu, 112
4. FILOZOFIA NATURALNA, 113
Alchemia hermetyczna, 113
Doktor Anielski, 115
Naturalny związek mężczyzny i kobiety, 116
5. MIŁOŚĆ W ŚWIECIE SACRUM, 118
Kościół naucza kobiety, 118
Chrystus kochankiem zakonnic, 118
Miłość do Naszej Pani, 119
Franciszkański kult Madonny. Misterium, 120
6. KOBIETA ODDANA BOGU, 121
Klasztor podwójny, 121
Św. Hildegarda z Bingen, 122
Heloiza i Abelard, 123
Tragedia za kratą klauzury, 124
Emancypacyjny ruch beginek, 125
Kościół i koniec świata beginek, 126
7. ŚWIĘCI PAŃSCY, 128
Kult świętych, 128
Święci mężowie i św. Józef, 129
Święte dziewice, 130
Święta małżonka, 131
Święta ladacznica, 132
8. CZARTOSTWO, ODSZCZEPIEŃCY I HERETYCY, 132
Ludzie w służbie diabła, czarownice i demony, 132
Działanie uroków, 134
Niebezpieczeństwa płynące z natury kobiety, 135
Krucjata przeciw albigensom, 136
Spisek uczniów Pierre’a Valdo, 137
II. KONTRAKT MAŁŻEŃSKI I UCZUCIA MIŁOSNE, 139
1. ŚWIAT MIAST, 139
Miasto-warsztat, 139
Kobieta jako odrębny status, 140
2. DAMA, 141
Jedność żony seniora z seniorem, 141
Obszar panowania damy, 142
Dwór panującego, 143
3. OWIDIUSZ ŚREDNIOWIECZA, 144
Dwór poskromicielem juvenes, 144
De arte honesti amandi André le Chapelaina, 145
Gry miłosne, 147
4. ELEONORA. SYMBOL ROZWIĄZŁOŚCI I WIELKOŚCI KOBIETY, 148
Marie de France, 148
Opowieść o Lisie, 148
Eleonora Akwitańska – kobietą z męską duszą, 150
5. MIŁOŚĆ DWORSKA, 151
Chansons de geste, 151
Rycerski kult Najświętszej Marii Panny, 152
Poezja prowansalska, 153
Trobairitz, 154
Unicorn, czyli jednorożec, 155
6. ROMANS BRETOŃSKI, 156
Świat legend północy, 156
Tristan i Izolda Béroula, 158
Thomasa romans dworski o Tristanie, 158
Gotfryd ze Strasburga, 159
Anty-Tristan Chrétiena de Troyes. Cligès, 160
Miłość w małżeństwie, 161
Niewinna naturalność i grzeszna konwencja, 162
Krucjaty moralne. Misjonarze i kobiety-małżonki, 163
Rycerscy nauczyciele kobiet, 164
III. JESIEŃ EPOKI, 167
1. STARCIE WARTOŚCI, 167
Dame nature i dame raison, 167
Christine de Pisan, 168
Kres świata rycerzy, 170
Duchowni miłośnicy, 170
2. ŚWIAT PROFANUM, 171
Kobiety François Villona, 171
Vanitas vanitatis, 173
Mater Misericordiae, 173
3. DWÓR MIŁOŚCI, 175
Zakony i dwory miłości, 175
Paryski dwór miłości, 176
Zabawy miłosne, 176
EUROPA ODRODZONA
I. RENESANS WŁOSKI, 181
1. CZAS PRZEŁOMU, 181
Żongler Pana Boga i św. Klara, 182
Czystość zakonna, 184
2. SZTUKA ZWIASTUNEM NOWEGO CZASU, 185
Odżycie świata antyku, 185
Piekło Dantego i raj Beatrycze, 186
Miłość Petrarki, 188
Apoteoza Petrarki, 190
Boccaccio i książka dla „delikatnych stworzeń”, 191
Ten trzeci, 193
Miłość zwycięża kontrakt małżeński i śmierć, 194
Pietro Aretino, 195
3. KOBIETA RENESANSU, 196
Kobiety obdarzone pełnią humanizmu, 196
Vittoria Colonna, 197
„Tygrysica z Forli”, 197
Katarzyna ze Sieny, 199
Obrońcy kobiet, 200
4. DWORY ITALII, 203
Korporacje i „towarzystwa”, 203
Dwory Italii, 205
Kurtyzany, 206
Cortegiane honeste, 207
5. KOBIECY IDEAŁ, 208
O piękności kobiet, 208
Venus Coelestis Sandra Botticellego, 210
Światło renesansu przenika na północ od Alp, 212
Venus Naturalis zrodzona w Wenecji, 213
Tycjan, 214
Żywe ideały piękna kobiecego, 215
II. KOBIETY W SŁUŻBIE SZATANA I BOGA, 217
1. CZAROWNICE, 217
Działalność Inkwizycji a problem czarownic, 217
Encyklika papieska i Młot na czarownice, 219
Początek polowań, 220
Dalsze dzieła o czarownicach i pierwsi ich obrońcy, 221
Szaleństwo osiąga apogeum, 223
Gdy rozum śpi, budzą się upiory, 225
2. DZIEWICE ZAŚLUBIONE CHRYSTUSOWI, 226
Świat nowożytnych klasztorów żeńskich, 227
Doktor Mistyczny. Teresa z Ávila, 228
Wizjonerka z Karmelu we Florencji, 229
Szatan w klasztorze i opętanie, 230
Port-Royal i jansenizm, 231
Ruch sióstr miłosierdzia, 232
3. SPEKTAKL GROZY, 234
Rzeź hugenotów, 234
Kobieta rozpalona złością zdolna do strasznych czynów, 235
Największą zniewagą jest pozbawienie czci przez żonę, 236
Miłość łamiąca prawa źródłem strasznych nieszczęść, 237
III. MYŚLICIELE I REFORMATORZY, 239
1. PÓŹNY HUMANIZM, 239
Utopijne wizje społeczeństwa, 239
Wojowniczka Chrystusa, 241
2. ŚWIAT PROTESTANCKI, 243
Marcin Luter i wyzwolenie od lęku przed kobietą, 243
Małżeństwo reformatora, 244
Świat myśli Jana Kalwina, 245
3. MYŚL POLITYCZNA XVII WIEKU, 246
Sir Robert Filmer i paternalizm monarchiczny, 246
Zwolennicy umowy społecznej. Thomas Hobbes i John Locke, 247
Paternalizm Jacquesa-Benigne’a Bossueta, 249
LA COUR ET LA VILLE
I. ŚWIAT PANUJĄCYCH, 253
1. METRESY I WŁADCZYNIE, 253
Pierwsza maitresse en titre, 254
Piękna Powroźniczka, 254
„Dziesiąta Muza”. Małgorzata z Nawarry, 255
Miniatura z manuskryptu, 256
Panowanie Diany de Poitiers, 257
Królowa Katarzyna Medycejska, 258
Królowa Margot, 260
Miłości Henryka IV, 260
Para monarsza w apoteozie Petera Paula Rubensa, 262
„Publiczna dziewica”. Królowa Elżbieta I Tudor, 263
Zwierciadło dramatów Szekspira, 265
2. DWÓR, 267
Atmosfera dworu panującego, 267
Polująca Diana z Wersalu, 268
Kobiety bliskie Królowi Słońce, 269
Mecenat Madame de Maintenon, 270
Wychowanie dopomaga naturze. François Fénelon, 272
Szkolnictwo potrydenckie dla dziewcząt, 272
Zakład wychowawczy w Saint-Cyr, 273
II. DRUGA SIŁA. MIASTO, 275
1. SALON, 275
La cour et la ville, 275
Konwersacja, 275
Femmes précieux, 276
Romans pasterski. Astrea, 277
Narodziny salonu, 278
Królowe salonów, 279
2. INNY KRAJ, INNE MIASTO, 280
Miasto państwa patrycjatu, 280
Kobieta oczami malarza, 281
Rozrywki i życie towarzyskie, 283
III. DWORSKIE ROKOKO I MIEJSKIE OŚWIECENIE, 285
1. ŚWIAT ROKOKA, 285
Zniewieściały barok, 285
Malarz markizy de Pompadour, 286
La petite François Bouchera, 287
Frania wstająca z łóżka, 288
2. ŚWIAT SFEMINIZOWANY, 288
Feminizacja zachowania, 288
Uwodziciel, 289
Cicisbeo, 292
Moneghino, 293
3. SALON XVIII STULECIA, 295
Markiza du Châtelet, 296
Salon pani Geoffrin, 297
Salon czasu rewolucji francuskiej, 298
4. OŚWIECONA MONARCHINI, 299
Artysta stworzony przez salony, 299
Żywy ideał władczyni. Maria Teresa, 299
Cesarzowa matką i żoną, 300
5. KOBIETA W MYŚLI OŚWIECENIA, 301
Pierre Roussel, 301
Denis Diderot, 302
Jean Jacques Rousseau, 303
Wyznawczynie idei Rousseau, 305
Libertyn markiz de Sade, 306
6. CNOTA, WYSTĘPEK I ŁZY, 308
Zaręczyny we Francji i Anglii, 308
Wzruszenie i łzy, 309
Femme fatale kawalera des Grieux, 310
Miłość a podziały społeczne, 311
Kobieta rzucona w męski świat, 312
Świat Jonathana Swifta, 313
Lovelace, 315
IV. WIELKI FINAŁ XVIII WIEKU, 317
1. DAMY I KOBIETY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ, 317
Paryż, 317
Rodzina czasów rewolucji francuskiej, 319
Deklaracja praw kobiety, 320
Męczennica sprawy kobiecej, 321
Jakobini tłumią ruch kobiecy, 322
2. DWA GŁOSY O KOBIECIE, 324
Marie Jean Antoine de Condorcet, 324
Żeński głos zza kanału La Manche, 325
3. PO POTOPIE, 326
Odrodzony salon, 326
Malarz rewolucji francuskiej, 327
Kodeks Napoleona, 328
Reforma wychowania, 329
Koronacja, 330
ZAKOŃCZENIE
Świat mężczyzn, 334
Zawiedzione nadzieje, 335
Trwanie ambiwalencji, 336
Świat gospodarczy wspiera kobiety w walce o pracę, 337
Rewolucja i co dalej?, 338
SPIS POSTACI, 341
BIBLIOGRAFIA, 379
SPIS TREŚCI
WSTĘP
Homo creator masculinum et femininum, 15
CZAS ANTYKU
I. KALÓN KAKON, 21
1. ŚWIAT BOGÓW GRECKICH, 21
Wszechświat, 22
Bogini, która nie miała matki, 23
Ateny czczą swą opiekunkę, 24
Artemida. Idealne piękno bogów, 25
Pandora darem bogów, 26
Kalón kakon. Kobieta „najpiękniejszym złem”, 27
2. TEATR ANTYCZNY, 29
Orestes, w którego żyłach nie płynęła krew matki, 29
Antygona obrończynią themis, 30
Mizoginia i Eurypides, 31
Medea, 32
Fedra, 33
3. KOBIETA W ŚWIECIE GRECKIM, 34
Czas homerycki, 34
Niewolnica gynaikeionu, 35
Emancypacja komediowa, 36
Dzieci chciane i niechciane, 36
4. KOBIETY WYZWOLONE, 37
Hetery lekarstwem na „miłość żołnierską”, 37
Piękno mężczyzny i piękno kobiety, 38
„Szafirowłosa Safo”, 39
5. ŚWIAT HETER, 41
Aspazja i Fryne, 41
Żywy ideał piękna, 42
Przyjaciółki fi lozofów i kochanki władców świata, 42
6. PŁEĆ W MYŚLI FILOZOFICZNEJ, 43
Kobieta w archaicznych wyobrażeniach, 43
Miłość, Sokrates i Diotyma z Mantinei, 44
Kobieta wyzwolona z więzienia gynaikeionu, 45
Gineke w państwie idealnym Platona, 46
Realne możliwości emancypacji kobiety, 47
Rzeczywisty czy tylko pozorny profeminizm Platona, 48
Arystoteles ze Stagiry, 49
Psychologia płci, 50
7. JESIEŃ HELLENÓW, 51
Uniwersalizm człowieczeństwa, 51
Sztuka darem Hellenów, 52
II. ODI ET AMO, 55
1. ETRURIA, 55
Świat korzystający z rozkoszy życia, 55
Kobieta etruska. Tanaquil, 56
2. ROMA, 58
Legendarne początki Rzymu, 58
Egeria i Kornelia, 59
Święte kobiety. Westalki, 60
Kult Magna Mater. Kapłani-kastraci, 61
Rodzina w czasach republiki, 63
Prawa ograniczające wolność kobiet, 64
Femina Romana schyłku republiki, 65
Odi et amo, 66
3. IMPERIUM ROMANUM, 68
Rodzina w czasach cesarstwa, 68
Szlachetne kobiety, 69
Upadek instytucji rodzinnej, 69
Kobiety obdarzone męską sprawnością i siłą, 71
Równość płci w rozpuście, 72
Femina Germanica, 73
III. EVA-AVE, 73
1. ŚWIAT STAROTESTAMENTOWY, 75
Przymierze podstawą Prawa, 75
Kobieta Izraela w obliczu Prawa, 76
Małżeństwo w Biblii, 77
Kobieta w domu i przestrzeni świątyni, 79
Kobiety biblijne, 79
2. NOWY TESTAMENT, 81
Niewiasty towarzyszą Chrystusowi, 81
Diakonisy, 82
Nauka św. Pawła, 83
3. KOBIETA DZIEWICĄ I MAŁŻONKĄ, 85
„Śmierć przez Ewę, życie przez Marię”, 85
Kulty synkretyczne, 87
Dziewictwo, 88
Dziewica-męczennica, 89
Helia, 90
Początki eremityzmu, 91
Maria Egipcjanka, 92
Eremici obojga płci, 93
Naturalny stan małżeński, 94
Christus vincit, 96
NATIONE CHRISTIANA
I. ŚWIAT PEŁEN WIARY, 99
1. UWERTURA DO DZIEJÓW ŚREDNIOWIECZA, 99
Apokalipsa barbarzyńska, 99
Obszar panowania diabła, 100
Małżeństwo, 102
2. WŁADCZYNIE NOWEJ EUROPY, 103
Kobiety w szalonym świecie faidy, 103
Klasztor schronieniem przed morzem zbrodni, 105
Królowa na miarę renesansu, 105
3. BIBLIJNY POCZĄTEK RODZAJU LUDZKIEGO, 106
Dzieje starotestamentowe, 106
Św. Augustyn. Trzy akty dramatu stworzenia człowieka, 107
Kontynuatorzy św. Augustyna, 109
Grzeszna seksualność, 110
Dramat liturgiczny, 111
Obraz rajskiego ogrodu, 112
4. FILOZOFIA NATURALNA, 113
Alchemia hermetyczna, 113
Doktor Anielski, 115
Naturalny związek mężczyzny i kobiety, 116
5. MIŁOŚĆ W ŚWIECIE SACRUM, 118
Kościół naucza kobiety, 118
Chrystus kochankiem zakonnic, 118
Miłość do Naszej Pani, 119
Franciszkański kult Madonny. Misterium, 120
6. KOBIETA ODDANA BOGU, 121
Klasztor podwójny, 121
Św. Hildegarda z Bingen, 122
Heloiza i Abelard, 123
Tragedia za kratą klauzury, 124
Emancypacyjny ruch beginek, 125
Kościół i koniec świata beginek, 126
7. ŚWIĘCI PAŃSCY, 128
Kult świętych, 128
Święci mężowie i św. Józef, 129
Święte dziewice, 130
Święta małżonka, 131
Święta ladacznica, 132
8. CZARTOSTWO, ODSZCZEPIEŃCY I HERETYCY, 132
Ludzie w służbie diabła, czarownice i demony, 132
Działanie uroków, 134
Niebezpieczeństwa płynące z natury kobiety, 135
Krucjata przeciw albigensom, 136
Spisek uczniów Pierre’a Valdo, 137
II. KONTRAKT MAŁŻEŃSKI I UCZUCIA MIŁOSNE, 139
1. ŚWIAT MIAST, 139
Miasto-warsztat, 139
Kobieta jako odrębny status, 140
2. DAMA, 141
Jedność żony seniora z seniorem, 141
Obszar panowania damy, 142
Dwór panującego, 143
3. OWIDIUSZ ŚREDNIOWIECZA, 144
Dwór poskromicielem juvenes, 144
De arte honesti amandi André le Chapelaina, 145
Gry miłosne, 147
4. ELEONORA. SYMBOL ROZWIĄZŁOŚCI I WIELKOŚCI KOBIETY, 148
Marie de France, 148
Opowieść o Lisie, 148
Eleonora Akwitańska – kobietą z męską duszą, 150
5. MIŁOŚĆ DWORSKA, 151
Chansons de geste, 151
Rycerski kult Najświętszej Marii Panny, 152
Poezja prowansalska, 153
Trobairitz, 154
Unicorn, czyli jednorożec, 155
6. ROMANS BRETOŃSKI, 156
Świat legend północy, 156
Tristan i Izolda Béroula, 158
Thomasa romans dworski o Tristanie, 158
Gotfryd ze Strasburga, 159
Anty-Tristan Chrétiena de Troyes. Cligès, 160
Miłość w małżeństwie, 161
Niewinna naturalność i grzeszna konwencja, 162
Krucjaty moralne. Misjonarze i kobiety-małżonki, 163
Rycerscy nauczyciele kobiet, 164
III. JESIEŃ EPOKI, 167
1. STARCIE WARTOŚCI, 167
Dame nature i dame raison, 167
Christine de Pisan, 168
Kres świata rycerzy, 170
Duchowni miłośnicy, 170
2. ŚWIAT PROFANUM, 171
Kobiety François Villona, 171
Vanitas vanitatis, 173
Mater Misericordiae, 173
3. DWÓR MIŁOŚCI, 175
Zakony i dwory miłości, 175
Paryski dwór miłości, 176
Zabawy miłosne, 176
EUROPA ODRODZONA
I. RENESANS WŁOSKI, 181
1. CZAS PRZEŁOMU, 181
Żongler Pana Boga i św. Klara, 182
Czystość zakonna, 184
2. SZTUKA ZWIASTUNEM NOWEGO CZASU, 185
Odżycie świata antyku, 185
Piekło Dantego i raj Beatrycze, 186
Miłość Petrarki, 188
Apoteoza Petrarki, 190
Boccaccio i książka dla „delikatnych stworzeń”, 191
Ten trzeci, 193
Miłość zwycięża kontrakt małżeński i śmierć, 194
Pietro Aretino, 195
3. KOBIETA RENESANSU, 196
Kobiety obdarzone pełnią humanizmu, 196
Vittoria Colonna, 197
„Tygrysica z Forli”, 197
Katarzyna ze Sieny, 199
Obrońcy kobiet, 200
4. DWORY ITALII, 203
Korporacje i „towarzystwa”, 203
Dwory Italii, 205
Kurtyzany, 206
Cortegiane honeste, 207
5. KOBIECY IDEAŁ, 208
O piękności kobiet, 208
Venus Coelestis Sandra Botticellego, 210
Światło renesansu przenika na północ od Alp, 212
Venus Naturalis zrodzona w Wenecji, 213
Tycjan, 214
Żywe ideały piękna kobiecego, 215
II. KOBIETY W SŁUŻBIE SZATANA I BOGA, 217
1. CZAROWNICE, 217
Działalność Inkwizycji a problem czarownic, 217
Encyklika papieska i Młot na czarownice, 219
Początek polowań, 220
Dalsze dzieła o czarownicach i pierwsi ich obrońcy, 221
Szaleństwo osiąga apogeum, 223
Gdy rozum śpi, budzą się upiory, 225
2. DZIEWICE ZAŚLUBIONE CHRYSTUSOWI, 226
Świat nowożytnych klasztorów żeńskich, 227
Doktor Mistyczny. Teresa z Ávila, 228
Wizjonerka z Karmelu we Florencji, 229
Szatan w klasztorze i opętanie, 230
Port-Royal i jansenizm, 231
Ruch sióstr miłosierdzia, 232
3. SPEKTAKL GROZY, 234
Rzeź hugenotów, 234
Kobieta rozpalona złością zdolna do strasznych czynów, 235
Największą zniewagą jest pozbawienie czci przez żonę, 236
Miłość łamiąca prawa źródłem strasznych nieszczęść, 237
III. MYŚLICIELE I REFORMATORZY, 239
1. PÓŹNY HUMANIZM, 239
Utopijne wizje społeczeństwa, 239
Wojowniczka Chrystusa, 241
2. ŚWIAT PROTESTANCKI, 243
Marcin Luter i wyzwolenie od lęku przed kobietą, 243
Małżeństwo reformatora, 244
Świat myśli Jana Kalwina, 245
3. MYŚL POLITYCZNA XVII WIEKU, 246
Sir Robert Filmer i paternalizm monarchiczny, 246
Zwolennicy umowy społecznej. Thomas Hobbes i John Locke, 247
Paternalizm Jacquesa-Benigne’a Bossueta, 249
LA COUR ET LA VILLE
I. ŚWIAT PANUJĄCYCH, 253
1. METRESY I WŁADCZYNIE, 253
Pierwsza maitresse en titre, 254
Piękna Powroźniczka, 254
„Dziesiąta Muza”. Małgorzata z Nawarry, 255
Miniatura z manuskryptu, 256
Panowanie Diany de Poitiers, 257
Królowa Katarzyna Medycejska, 258
Królowa Margot, 260
Miłości Henryka IV, 260
Para monarsza w apoteozie Petera Paula Rubensa, 262
„Publiczna dziewica”. Królowa Elżbieta I Tudor, 263
Zwierciadło dramatów Szekspira, 265
2. DWÓR, 267
Atmosfera dworu panującego, 267
Polująca Diana z Wersalu, 268
Kobiety bliskie Królowi Słońce, 269
Mecenat Madame de Maintenon, 270
Wychowanie dopomaga naturze. François Fénelon, 272
Szkolnictwo potrydenckie dla dziewcząt, 272
Zakład wychowawczy w Saint-Cyr, 273
II. DRUGA SIŁA. MIASTO, 275
1. SALON, 275
La cour et la ville, 275
Konwersacja, 275
Femmes précieux, 276
Romans pasterski. Astrea, 277
Narodziny salonu, 278
Królowe salonów, 279
2. INNY KRAJ, INNE MIASTO, 280
Miasto państwa patrycjatu, 280
Kobieta oczami malarza, 281
Rozrywki i życie towarzyskie, 283
III. DWORSKIE ROKOKO I MIEJSKIE OŚWIECENIE, 285
1. ŚWIAT ROKOKA, 285
Zniewieściały barok, 285
Malarz markizy de Pompadour, 286
La petite François Bouchera, 287
Frania wstająca z łóżka, 288
2. ŚWIAT SFEMINIZOWANY, 288
Feminizacja zachowania, 288
Uwodziciel, 289
Cicisbeo, 292
Moneghino, 293
3. SALON XVIII STULECIA, 295
Markiza du Châtelet, 296
Salon pani Geoffrin, 297
Salon czasu rewolucji francuskiej, 298
4. OŚWIECONA MONARCHINI, 299
Artysta stworzony przez salony, 299
Żywy ideał władczyni. Maria Teresa, 299
Cesarzowa matką i żoną, 300
5. KOBIETA W MYŚLI OŚWIECENIA, 301
Pierre Roussel, 301
Denis Diderot, 302
Jean Jacques Rousseau, 303
Wyznawczynie idei Rousseau, 305
Libertyn markiz de Sade, 306
6. CNOTA, WYSTĘPEK I ŁZY, 308
Zaręczyny we Francji i Anglii, 308
Wzruszenie i łzy, 309
Femme fatale kawalera des Grieux, 310
Miłość a podziały społeczne, 311
Kobieta rzucona w męski świat, 312
Świat Jonathana Swifta, 313
Lovelace, 315
IV. WIELKI FINAŁ XVIII WIEKU, 317
1. DAMY I KOBIETY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ, 317
Paryż, 317
Rodzina czasów rewolucji francuskiej, 319
Deklaracja praw kobiety, 320
Męczennica sprawy kobiecej, 321
Jakobini tłumią ruch kobiecy, 322
2. DWA GŁOSY O KOBIECIE, 324
Marie Jean Antoine de Condorcet, 324
Żeński głos zza kanału La Manche, 325
3. PO POTOPIE, 326
Odrodzony salon, 326
Malarz rewolucji francuskiej, 327
Kodeks Napoleona, 328
Reforma wychowania, 329
Koronacja, 330
ZAKOŃCZENIE
Świat mężczyzn, 334
Zawiedzione nadzieje, 335
Trwanie ambiwalencji, 336
Świat gospodarczy wspiera kobiety w walce o pracę, 337
Rewolucja i co dalej?, 338
SPIS POSTACI, 341
BIBLIOGRAFIA, 379
Homo creator masculinum et femininum, 15
CZAS ANTYKU
I. KALÓN KAKON, 21
1. ŚWIAT BOGÓW GRECKICH, 21
Wszechświat, 22
Bogini, która nie miała matki, 23
Ateny czczą swą opiekunkę, 24
Artemida. Idealne piękno bogów, 25
Pandora darem bogów, 26
Kalón kakon. Kobieta „najpiękniejszym złem”, 27
2. TEATR ANTYCZNY, 29
Orestes, w którego żyłach nie płynęła krew matki, 29
Antygona obrończynią themis, 30
Mizoginia i Eurypides, 31
Medea, 32
Fedra, 33
3. KOBIETA W ŚWIECIE GRECKIM, 34
Czas homerycki, 34
Niewolnica gynaikeionu, 35
Emancypacja komediowa, 36
Dzieci chciane i niechciane, 36
4. KOBIETY WYZWOLONE, 37
Hetery lekarstwem na „miłość żołnierską”, 37
Piękno mężczyzny i piękno kobiety, 38
„Szafirowłosa Safo”, 39
5. ŚWIAT HETER, 41
Aspazja i Fryne, 41
Żywy ideał piękna, 42
Przyjaciółki fi lozofów i kochanki władców świata, 42
6. PŁEĆ W MYŚLI FILOZOFICZNEJ, 43
Kobieta w archaicznych wyobrażeniach, 43
Miłość, Sokrates i Diotyma z Mantinei, 44
Kobieta wyzwolona z więzienia gynaikeionu, 45
Gineke w państwie idealnym Platona, 46
Realne możliwości emancypacji kobiety, 47
Rzeczywisty czy tylko pozorny profeminizm Platona, 48
Arystoteles ze Stagiry, 49
Psychologia płci, 50
7. JESIEŃ HELLENÓW, 51
Uniwersalizm człowieczeństwa, 51
Sztuka darem Hellenów, 52
II. ODI ET AMO, 55
1. ETRURIA, 55
Świat korzystający z rozkoszy życia, 55
Kobieta etruska. Tanaquil, 56
2. ROMA, 58
Legendarne początki Rzymu, 58
Egeria i Kornelia, 59
Święte kobiety. Westalki, 60
Kult Magna Mater. Kapłani-kastraci, 61
Rodzina w czasach republiki, 63
Prawa ograniczające wolność kobiet, 64
Femina Romana schyłku republiki, 65
Odi et amo, 66
3. IMPERIUM ROMANUM, 68
Rodzina w czasach cesarstwa, 68
Szlachetne kobiety, 69
Upadek instytucji rodzinnej, 69
Kobiety obdarzone męską sprawnością i siłą, 71
Równość płci w rozpuście, 72
Femina Germanica, 73
III. EVA-AVE, 73
1. ŚWIAT STAROTESTAMENTOWY, 75
Przymierze podstawą Prawa, 75
Kobieta Izraela w obliczu Prawa, 76
Małżeństwo w Biblii, 77
Kobieta w domu i przestrzeni świątyni, 79
Kobiety biblijne, 79
2. NOWY TESTAMENT, 81
Niewiasty towarzyszą Chrystusowi, 81
Diakonisy, 82
Nauka św. Pawła, 83
3. KOBIETA DZIEWICĄ I MAŁŻONKĄ, 85
„Śmierć przez Ewę, życie przez Marię”, 85
Kulty synkretyczne, 87
Dziewictwo, 88
Dziewica-męczennica, 89
Helia, 90
Początki eremityzmu, 91
Maria Egipcjanka, 92
Eremici obojga płci, 93
Naturalny stan małżeński, 94
Christus vincit, 96
NATIONE CHRISTIANA
I. ŚWIAT PEŁEN WIARY, 99
1. UWERTURA DO DZIEJÓW ŚREDNIOWIECZA, 99
Apokalipsa barbarzyńska, 99
Obszar panowania diabła, 100
Małżeństwo, 102
2. WŁADCZYNIE NOWEJ EUROPY, 103
Kobiety w szalonym świecie faidy, 103
Klasztor schronieniem przed morzem zbrodni, 105
Królowa na miarę renesansu, 105
3. BIBLIJNY POCZĄTEK RODZAJU LUDZKIEGO, 106
Dzieje starotestamentowe, 106
Św. Augustyn. Trzy akty dramatu stworzenia człowieka, 107
Kontynuatorzy św. Augustyna, 109
Grzeszna seksualność, 110
Dramat liturgiczny, 111
Obraz rajskiego ogrodu, 112
4. FILOZOFIA NATURALNA, 113
Alchemia hermetyczna, 113
Doktor Anielski, 115
Naturalny związek mężczyzny i kobiety, 116
5. MIŁOŚĆ W ŚWIECIE SACRUM, 118
Kościół naucza kobiety, 118
Chrystus kochankiem zakonnic, 118
Miłość do Naszej Pani, 119
Franciszkański kult Madonny. Misterium, 120
6. KOBIETA ODDANA BOGU, 121
Klasztor podwójny, 121
Św. Hildegarda z Bingen, 122
Heloiza i Abelard, 123
Tragedia za kratą klauzury, 124
Emancypacyjny ruch beginek, 125
Kościół i koniec świata beginek, 126
7. ŚWIĘCI PAŃSCY, 128
Kult świętych, 128
Święci mężowie i św. Józef, 129
Święte dziewice, 130
Święta małżonka, 131
Święta ladacznica, 132
8. CZARTOSTWO, ODSZCZEPIEŃCY I HERETYCY, 132
Ludzie w służbie diabła, czarownice i demony, 132
Działanie uroków, 134
Niebezpieczeństwa płynące z natury kobiety, 135
Krucjata przeciw albigensom, 136
Spisek uczniów Pierre’a Valdo, 137
II. KONTRAKT MAŁŻEŃSKI I UCZUCIA MIŁOSNE, 139
1. ŚWIAT MIAST, 139
Miasto-warsztat, 139
Kobieta jako odrębny status, 140
2. DAMA, 141
Jedność żony seniora z seniorem, 141
Obszar panowania damy, 142
Dwór panującego, 143
3. OWIDIUSZ ŚREDNIOWIECZA, 144
Dwór poskromicielem juvenes, 144
De arte honesti amandi André le Chapelaina, 145
Gry miłosne, 147
4. ELEONORA. SYMBOL ROZWIĄZŁOŚCI I WIELKOŚCI KOBIETY, 148
Marie de France, 148
Opowieść o Lisie, 148
Eleonora Akwitańska – kobietą z męską duszą, 150
5. MIŁOŚĆ DWORSKA, 151
Chansons de geste, 151
Rycerski kult Najświętszej Marii Panny, 152
Poezja prowansalska, 153
Trobairitz, 154
Unicorn, czyli jednorożec, 155
6. ROMANS BRETOŃSKI, 156
Świat legend północy, 156
Tristan i Izolda Béroula, 158
Thomasa romans dworski o Tristanie, 158
Gotfryd ze Strasburga, 159
Anty-Tristan Chrétiena de Troyes. Cligès, 160
Miłość w małżeństwie, 161
Niewinna naturalność i grzeszna konwencja, 162
Krucjaty moralne. Misjonarze i kobiety-małżonki, 163
Rycerscy nauczyciele kobiet, 164
III. JESIEŃ EPOKI, 167
1. STARCIE WARTOŚCI, 167
Dame nature i dame raison, 167
Christine de Pisan, 168
Kres świata rycerzy, 170
Duchowni miłośnicy, 170
2. ŚWIAT PROFANUM, 171
Kobiety François Villona, 171
Vanitas vanitatis, 173
Mater Misericordiae, 173
3. DWÓR MIŁOŚCI, 175
Zakony i dwory miłości, 175
Paryski dwór miłości, 176
Zabawy miłosne, 176
EUROPA ODRODZONA
I. RENESANS WŁOSKI, 181
1. CZAS PRZEŁOMU, 181
Żongler Pana Boga i św. Klara, 182
Czystość zakonna, 184
2. SZTUKA ZWIASTUNEM NOWEGO CZASU, 185
Odżycie świata antyku, 185
Piekło Dantego i raj Beatrycze, 186
Miłość Petrarki, 188
Apoteoza Petrarki, 190
Boccaccio i książka dla „delikatnych stworzeń”, 191
Ten trzeci, 193
Miłość zwycięża kontrakt małżeński i śmierć, 194
Pietro Aretino, 195
3. KOBIETA RENESANSU, 196
Kobiety obdarzone pełnią humanizmu, 196
Vittoria Colonna, 197
„Tygrysica z Forli”, 197
Katarzyna ze Sieny, 199
Obrońcy kobiet, 200
4. DWORY ITALII, 203
Korporacje i „towarzystwa”, 203
Dwory Italii, 205
Kurtyzany, 206
Cortegiane honeste, 207
5. KOBIECY IDEAŁ, 208
O piękności kobiet, 208
Venus Coelestis Sandra Botticellego, 210
Światło renesansu przenika na północ od Alp, 212
Venus Naturalis zrodzona w Wenecji, 213
Tycjan, 214
Żywe ideały piękna kobiecego, 215
II. KOBIETY W SŁUŻBIE SZATANA I BOGA, 217
1. CZAROWNICE, 217
Działalność Inkwizycji a problem czarownic, 217
Encyklika papieska i Młot na czarownice, 219
Początek polowań, 220
Dalsze dzieła o czarownicach i pierwsi ich obrońcy, 221
Szaleństwo osiąga apogeum, 223
Gdy rozum śpi, budzą się upiory, 225
2. DZIEWICE ZAŚLUBIONE CHRYSTUSOWI, 226
Świat nowożytnych klasztorów żeńskich, 227
Doktor Mistyczny. Teresa z Ávila, 228
Wizjonerka z Karmelu we Florencji, 229
Szatan w klasztorze i opętanie, 230
Port-Royal i jansenizm, 231
Ruch sióstr miłosierdzia, 232
3. SPEKTAKL GROZY, 234
Rzeź hugenotów, 234
Kobieta rozpalona złością zdolna do strasznych czynów, 235
Największą zniewagą jest pozbawienie czci przez żonę, 236
Miłość łamiąca prawa źródłem strasznych nieszczęść, 237
III. MYŚLICIELE I REFORMATORZY, 239
1. PÓŹNY HUMANIZM, 239
Utopijne wizje społeczeństwa, 239
Wojowniczka Chrystusa, 241
2. ŚWIAT PROTESTANCKI, 243
Marcin Luter i wyzwolenie od lęku przed kobietą, 243
Małżeństwo reformatora, 244
Świat myśli Jana Kalwina, 245
3. MYŚL POLITYCZNA XVII WIEKU, 246
Sir Robert Filmer i paternalizm monarchiczny, 246
Zwolennicy umowy społecznej. Thomas Hobbes i John Locke, 247
Paternalizm Jacquesa-Benigne’a Bossueta, 249
LA COUR ET LA VILLE
I. ŚWIAT PANUJĄCYCH, 253
1. METRESY I WŁADCZYNIE, 253
Pierwsza maitresse en titre, 254
Piękna Powroźniczka, 254
„Dziesiąta Muza”. Małgorzata z Nawarry, 255
Miniatura z manuskryptu, 256
Panowanie Diany de Poitiers, 257
Królowa Katarzyna Medycejska, 258
Królowa Margot, 260
Miłości Henryka IV, 260
Para monarsza w apoteozie Petera Paula Rubensa, 262
„Publiczna dziewica”. Królowa Elżbieta I Tudor, 263
Zwierciadło dramatów Szekspira, 265
2. DWÓR, 267
Atmosfera dworu panującego, 267
Polująca Diana z Wersalu, 268
Kobiety bliskie Królowi Słońce, 269
Mecenat Madame de Maintenon, 270
Wychowanie dopomaga naturze. François Fénelon, 272
Szkolnictwo potrydenckie dla dziewcząt, 272
Zakład wychowawczy w Saint-Cyr, 273
II. DRUGA SIŁA. MIASTO, 275
1. SALON, 275
La cour et la ville, 275
Konwersacja, 275
Femmes précieux, 276
Romans pasterski. Astrea, 277
Narodziny salonu, 278
Królowe salonów, 279
2. INNY KRAJ, INNE MIASTO, 280
Miasto państwa patrycjatu, 280
Kobieta oczami malarza, 281
Rozrywki i życie towarzyskie, 283
III. DWORSKIE ROKOKO I MIEJSKIE OŚWIECENIE, 285
1. ŚWIAT ROKOKA, 285
Zniewieściały barok, 285
Malarz markizy de Pompadour, 286
La petite François Bouchera, 287
Frania wstająca z łóżka, 288
2. ŚWIAT SFEMINIZOWANY, 288
Feminizacja zachowania, 288
Uwodziciel, 289
Cicisbeo, 292
Moneghino, 293
3. SALON XVIII STULECIA, 295
Markiza du Châtelet, 296
Salon pani Geoffrin, 297
Salon czasu rewolucji francuskiej, 298
4. OŚWIECONA MONARCHINI, 299
Artysta stworzony przez salony, 299
Żywy ideał władczyni. Maria Teresa, 299
Cesarzowa matką i żoną, 300
5. KOBIETA W MYŚLI OŚWIECENIA, 301
Pierre Roussel, 301
Denis Diderot, 302
Jean Jacques Rousseau, 303
Wyznawczynie idei Rousseau, 305
Libertyn markiz de Sade, 306
6. CNOTA, WYSTĘPEK I ŁZY, 308
Zaręczyny we Francji i Anglii, 308
Wzruszenie i łzy, 309
Femme fatale kawalera des Grieux, 310
Miłość a podziały społeczne, 311
Kobieta rzucona w męski świat, 312
Świat Jonathana Swifta, 313
Lovelace, 315
IV. WIELKI FINAŁ XVIII WIEKU, 317
1. DAMY I KOBIETY REWOLUCJI FRANCUSKIEJ, 317
Paryż, 317
Rodzina czasów rewolucji francuskiej, 319
Deklaracja praw kobiety, 320
Męczennica sprawy kobiecej, 321
Jakobini tłumią ruch kobiecy, 322
2. DWA GŁOSY O KOBIECIE, 324
Marie Jean Antoine de Condorcet, 324
Żeński głos zza kanału La Manche, 325
3. PO POTOPIE, 326
Odrodzony salon, 326
Malarz rewolucji francuskiej, 327
Kodeks Napoleona, 328
Reforma wychowania, 329
Koronacja, 330
ZAKOŃCZENIE
Świat mężczyzn, 334
Zawiedzione nadzieje, 335
Trwanie ambiwalencji, 336
Świat gospodarczy wspiera kobiety w walce o pracę, 337
Rewolucja i co dalej?, 338
SPIS POSTACI, 341
BIBLIOGRAFIA, 379
Wybierz rozdziały:
Wartość zamówienia:
0.00 zł