Od kodeksu do cybertekstu prawa
Redakcja: Wojciech Cyrul
Liczba stron: 284
Format: 15x23 cm
Rok wydania: 2024
Data premiery: 14.02.2024
Opis książki
Technologia wpływa na praktykę tworzenia, stosowania i komunikacji prawa. Obecnie ma to szczególne znaczenie. Nowoczesne narzędzia IT i ICT, umożliwiające digitalizację i wirtualizację rzeczywistości, przyczyniły się bowiem do powstania różnego rodzaju hipertekstów i cybertekstów prawnych. Obserwujemy wzrost popularności elektronicznych systemów informacji prawnej oraz rozwój takich koncepcji, jak między innymi machine consumable legislation czy smart contracts. W rezultacie w domenie prawa coraz istotniejsze są systemy elektroniczne dopuszczające częściową lub pełną automatyzację zarządzania informacją prawną oraz umożliwiające nadzór lub kontrolę nad działaniami użytkownika. Rozwiązania tego typu nie tylko stanowią wyzwanie dla dotychczasowych teorii tekstu prawnego, lecz także determinują rolę, jaką pojęcie to odgrywa w szeroko rozumianym obrocie prawnym.
Niniejsza praca podejmuje próbę przeprowadzenia wielopłaszczyznowej analizy zmian związanych z rozwojem formy tekstów prawnych. Rozważania autorów koncentrują się przede wszystkim na tym, jaki wpływ na tradycyjny paradygmat tekstu prawnego wywiera automatyzacja prawa.
O redaktorze
Wojciech Cyrul, dr hab, prof UJ, LL.M., D.E.A., Katedra Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej, Wydział Prawa i Administracji, Uniwersytet Jagielloński. Informacje ogólne: ukończył studia na kierunku prawo na Uniwersytetach Jagiellońskim w Krakowie, studiował również na Katholieke Universitait w Brukseli oraz Katolickim Uniwersytecie w Waszyngtonie. Posiada stopnie naukowe w dziedzinie prawa (magisterium, doktorat i habilitacja) oraz teorii prawa (LL.M. i D.E.A.). Obecnie jest profesorem na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie i członkiem zarządu Europejskiej Akademii Teorii Prawa. Jest autorem kilkudziesięciu publikacji z zakresu teorii prawa i informatyki prawniczej. Zainteresowania badawcze: Informatyka prawnicza, teoria i filozofia prawa, prawo ICT, teoria legislacji.
Język publikacji
polski
Tytuł w języku angielskim
From codex to legal cybertext
Wydanie
pierwsze
Redakcja
Wojciech Cyrul
Projekt okładki
Marta Jaszczuk
ISBN: 978-83-233-5306-5
e-ISBN (pdf): 978-83-233-7503-6
POLECANE KSIĄŻKI
65,00
zł
52,00
zł
NOWOŚCI
Zdolność administracyjna państwa członkowskiego i kandydata do Unii Europejskiej
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
51,45
zł
41,16
zł
Lęk i zamartwianie się u nastolatków. Wydanie II
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
58,00
zł
46,40
zł
Współczesna myśl translatologiczna w krajach niemieckojęzycznych
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
51,45
zł
41,16
zł
Dziesięć rzeczy, o których chciałoby ci powiedzieć dziecko z autyzmem
( Oprawa miękka ze skrzydełkami )
37,99
zł
30,39
zł
Od kodeksu do cybertekstu prawa
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów 9
Spis akronimów 11
Wprowadzenie (Wojciech Cyrul) 13
Rozdział I. Forma tekstu aktów prawnych od starożytności po współczesność (Paulina Święcicka) 21
1. Wstęp 21
2. Prawo mówione 24
3. Potrzeba zapisania normy prawnej . 27
4. W świecie tekstu prawnego 39
5. Narodziny kodeksu . 43
6. Każda epoka potrzebuje swojej „świętej księgi” 49
7. Druk i jego znaczenie dla rozwoju kultury księgi 51
8. Prawo rozproszone i prawo w chmurze 53
9. Wnioski . 56
Rozdział II. Standardy tekstualności cybertekstów prawnych (Wojciech Cyrul) 59
1. Wstęp 59
2. Spójność i koherentność tekstu 64
2.1. Spójność i koherentność hipertekstów 66
2.2. Spójność i koherentność tekstów prawnych . 71
3. Intencjonalność i akceptowalność tekstu . 73
3.1. Intencjonalność i akceptowalność w hipertekstach . 75
3.2. Intencjonalność i akceptowalność w tekstach prawnych . 77
4. Informacyjność tekstu . 80
4.1. Informacyjność a forma tekstu 80
4.2. Informacyjność tekstów prawnych . 81
5. Intertekstualność 83
5.1. Intertekstualność a warstwy tekstu . 83
5.2. Intertekstualność tekstów prawnych . 84
6. Sytuacyjność tekstu . 88
6.1. Sytuacyjność tekstów prawnych . 89
6.2. Sytuacyjność hipertekstów prawnych 92
7. Wnioski . 94
Rozdział III. Hipertekstualność prawa (Wojciech Cyrul, Tomasz Pełech-Pilichowski) 97
1. Wstęp 97
2. Tekst jako produkt a tekst jako proces . 99
3. Hipertekst 101
4. Tekst prawny . 102
5. Hipertekst prawny? 108
6. Tekst prawny jako hipertekst adaptacyjny 111
7. Wnioski . 114
Rozdział IV. Kodowanie tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Janusz Opiła, Tomasz Pełech-Pilichowski) 117
1. Wstęp 117
2. Znak . 119
3. Znaczenie . 121
4. Digitalizacja znaku 125
5. Przechowywanie danych . 129
6. Języki znacznikowe 132
7. Język HTML – formatowanie treści dokumentów internetowych . 133
8. Język XML – określanie rzeczywistej struktury dokumentu . 139
9. RDF – strukturyzacja semantyczna tekstu 146
10. OWL – strukturyzacja tekstu umożliwiająca automatyczne wnioskowanie . 151
11. Format PDF – prezentacja, transfer i drukowanie tekstu 155
12. Wnioski . 158
Rozdział V. Sporządzanie tekstów prawnych w formie elektronicznej (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda) 161
1. Wstęp 161
2. Tekst aktu prawnego 164
2.1. Systematyka tekstów prawnych . 166
2.2. Struktura polskich tekstów aktów prawnych . 168
3. Prawnicza perspektywa na projektowanie aktów prawnych w formacie elektronicznym 171
3.1. E-legislacja w Polsce 172
3.2. Doświadczenia europejskie 178
4. Wnioski . 182
Rozdział VI. Warunki techniczne zarządzania elektronicznymi tekstami prawnymi (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Piotr Potiopa) 185
1. Wstęp 185
2. Problem identyfikacji i opisu aktu prawnego . 189
2.1. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Polsce 189
2.2. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Unii Europejskiej 191
2.3. Identyfikacja aktów prawnych dostępnych online . 192
2.3.1. Adres URL . 193
2.3.2. Identyfikator URN 195
2.3.3. Przestrzeń nazw URN:LEX . 197
2.3.4. Sygnatury ECLI i identyfikatory ELI . 199
2.3.5. HTTP . 201
3. Legal text formats (Elektroniczne formaty tekstów aktów prawnych) 204
3.1. FORMEX 205
3.2. Schematy XML polskich aktów prawnych . 210
3.3. Schemat MetaLex – propozycja wspólnego standardu wymiany aktów prawnych w Europie 216
3.4. Akoma Ntoso and LegalDocML 220
4. Wnioski 224
Rozdział VII. Wybrane techniki automatyzacji tworzenia tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Tomasz Pełech-Pilichowski) 227
1. Wstęp 227
2. Edytory tekstów prawnych . 229
3. Systemy e-legislacji 236
4. Metody zapewnienia bezpieczeństwa integralności tekstów prawnych . 240
5. Zarządzanie zmianami w tekstach prawnych 245
6. Wnioski . 253
Rozdział VIII. Smart contracts – perspektywy automatyzacji umów (Agnieszka Kubiak-Cyrul, Piotr Potiopa) 255
1. Wstęp 255
2. Blockchain i bitcoin 258
3. Ethereum 264
4. Smart contract – aspekty technologiczne 269
5. Problemy prawne związane z wykorzystaniem smart contracts w praktyce . 273
6. Oracles 276
7. Język naturalny i język maszynowy – problem kodowania języka prawnego w postaci algorytmu 278
8. Wnioski . 282
Spis akronimów 11
Wprowadzenie (Wojciech Cyrul) 13
Rozdział I. Forma tekstu aktów prawnych od starożytności po współczesność (Paulina Święcicka) 21
1. Wstęp 21
2. Prawo mówione 24
3. Potrzeba zapisania normy prawnej . 27
4. W świecie tekstu prawnego 39
5. Narodziny kodeksu . 43
6. Każda epoka potrzebuje swojej „świętej księgi” 49
7. Druk i jego znaczenie dla rozwoju kultury księgi 51
8. Prawo rozproszone i prawo w chmurze 53
9. Wnioski . 56
Rozdział II. Standardy tekstualności cybertekstów prawnych (Wojciech Cyrul) 59
1. Wstęp 59
2. Spójność i koherentność tekstu 64
2.1. Spójność i koherentność hipertekstów 66
2.2. Spójność i koherentność tekstów prawnych . 71
3. Intencjonalność i akceptowalność tekstu . 73
3.1. Intencjonalność i akceptowalność w hipertekstach . 75
3.2. Intencjonalność i akceptowalność w tekstach prawnych . 77
4. Informacyjność tekstu . 80
4.1. Informacyjność a forma tekstu 80
4.2. Informacyjność tekstów prawnych . 81
5. Intertekstualność 83
5.1. Intertekstualność a warstwy tekstu . 83
5.2. Intertekstualność tekstów prawnych . 84
6. Sytuacyjność tekstu . 88
6.1. Sytuacyjność tekstów prawnych . 89
6.2. Sytuacyjność hipertekstów prawnych 92
7. Wnioski . 94
Rozdział III. Hipertekstualność prawa (Wojciech Cyrul, Tomasz Pełech-Pilichowski) 97
1. Wstęp 97
2. Tekst jako produkt a tekst jako proces . 99
3. Hipertekst 101
4. Tekst prawny . 102
5. Hipertekst prawny? 108
6. Tekst prawny jako hipertekst adaptacyjny 111
7. Wnioski . 114
Rozdział IV. Kodowanie tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Janusz Opiła, Tomasz Pełech-Pilichowski) 117
1. Wstęp 117
2. Znak . 119
3. Znaczenie . 121
4. Digitalizacja znaku 125
5. Przechowywanie danych . 129
6. Języki znacznikowe 132
7. Język HTML – formatowanie treści dokumentów internetowych . 133
8. Język XML – określanie rzeczywistej struktury dokumentu . 139
9. RDF – strukturyzacja semantyczna tekstu 146
10. OWL – strukturyzacja tekstu umożliwiająca automatyczne wnioskowanie . 151
11. Format PDF – prezentacja, transfer i drukowanie tekstu 155
12. Wnioski . 158
Rozdział V. Sporządzanie tekstów prawnych w formie elektronicznej (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda) 161
1. Wstęp 161
2. Tekst aktu prawnego 164
2.1. Systematyka tekstów prawnych . 166
2.2. Struktura polskich tekstów aktów prawnych . 168
3. Prawnicza perspektywa na projektowanie aktów prawnych w formacie elektronicznym 171
3.1. E-legislacja w Polsce 172
3.2. Doświadczenia europejskie 178
4. Wnioski . 182
Rozdział VI. Warunki techniczne zarządzania elektronicznymi tekstami prawnymi (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Piotr Potiopa) 185
1. Wstęp 185
2. Problem identyfikacji i opisu aktu prawnego . 189
2.1. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Polsce 189
2.2. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Unii Europejskiej 191
2.3. Identyfikacja aktów prawnych dostępnych online . 192
2.3.1. Adres URL . 193
2.3.2. Identyfikator URN 195
2.3.3. Przestrzeń nazw URN:LEX . 197
2.3.4. Sygnatury ECLI i identyfikatory ELI . 199
2.3.5. HTTP . 201
3. Legal text formats (Elektroniczne formaty tekstów aktów prawnych) 204
3.1. FORMEX 205
3.2. Schematy XML polskich aktów prawnych . 210
3.3. Schemat MetaLex – propozycja wspólnego standardu wymiany aktów prawnych w Europie 216
3.4. Akoma Ntoso and LegalDocML 220
4. Wnioski 224
Rozdział VII. Wybrane techniki automatyzacji tworzenia tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Tomasz Pełech-Pilichowski) 227
1. Wstęp 227
2. Edytory tekstów prawnych . 229
3. Systemy e-legislacji 236
4. Metody zapewnienia bezpieczeństwa integralności tekstów prawnych . 240
5. Zarządzanie zmianami w tekstach prawnych 245
6. Wnioski . 253
Rozdział VIII. Smart contracts – perspektywy automatyzacji umów (Agnieszka Kubiak-Cyrul, Piotr Potiopa) 255
1. Wstęp 255
2. Blockchain i bitcoin 258
3. Ethereum 264
4. Smart contract – aspekty technologiczne 269
5. Problemy prawne związane z wykorzystaniem smart contracts w praktyce . 273
6. Oracles 276
7. Język naturalny i język maszynowy – problem kodowania języka prawnego w postaci algorytmu 278
8. Wnioski . 282
Od kodeksu do cybertekstu prawa
SPIS TREŚCI
Wykaz skrótów 9
Spis akronimów 11
Wprowadzenie (Wojciech Cyrul) 13
Rozdział I. Forma tekstu aktów prawnych od starożytności po współczesność (Paulina Święcicka) 21
1. Wstęp 21
2. Prawo mówione 24
3. Potrzeba zapisania normy prawnej . 27
4. W świecie tekstu prawnego 39
5. Narodziny kodeksu . 43
6. Każda epoka potrzebuje swojej „świętej księgi” 49
7. Druk i jego znaczenie dla rozwoju kultury księgi 51
8. Prawo rozproszone i prawo w chmurze 53
9. Wnioski . 56
Rozdział II. Standardy tekstualności cybertekstów prawnych (Wojciech Cyrul) 59
1. Wstęp 59
2. Spójność i koherentność tekstu 64
2.1. Spójność i koherentność hipertekstów 66
2.2. Spójność i koherentność tekstów prawnych . 71
3. Intencjonalność i akceptowalność tekstu . 73
3.1. Intencjonalność i akceptowalność w hipertekstach . 75
3.2. Intencjonalność i akceptowalność w tekstach prawnych . 77
4. Informacyjność tekstu . 80
4.1. Informacyjność a forma tekstu 80
4.2. Informacyjność tekstów prawnych . 81
5. Intertekstualność 83
5.1. Intertekstualność a warstwy tekstu . 83
5.2. Intertekstualność tekstów prawnych . 84
6. Sytuacyjność tekstu . 88
6.1. Sytuacyjność tekstów prawnych . 89
6.2. Sytuacyjność hipertekstów prawnych 92
7. Wnioski . 94
Rozdział III. Hipertekstualność prawa (Wojciech Cyrul, Tomasz Pełech-Pilichowski) 97
1. Wstęp 97
2. Tekst jako produkt a tekst jako proces . 99
3. Hipertekst 101
4. Tekst prawny . 102
5. Hipertekst prawny? 108
6. Tekst prawny jako hipertekst adaptacyjny 111
7. Wnioski . 114
Rozdział IV. Kodowanie tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Janusz Opiła, Tomasz Pełech-Pilichowski) 117
1. Wstęp 117
2. Znak . 119
3. Znaczenie . 121
4. Digitalizacja znaku 125
5. Przechowywanie danych . 129
6. Języki znacznikowe 132
7. Język HTML – formatowanie treści dokumentów internetowych . 133
8. Język XML – określanie rzeczywistej struktury dokumentu . 139
9. RDF – strukturyzacja semantyczna tekstu 146
10. OWL – strukturyzacja tekstu umożliwiająca automatyczne wnioskowanie . 151
11. Format PDF – prezentacja, transfer i drukowanie tekstu 155
12. Wnioski . 158
Rozdział V. Sporządzanie tekstów prawnych w formie elektronicznej (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda) 161
1. Wstęp 161
2. Tekst aktu prawnego 164
2.1. Systematyka tekstów prawnych . 166
2.2. Struktura polskich tekstów aktów prawnych . 168
3. Prawnicza perspektywa na projektowanie aktów prawnych w formacie elektronicznym 171
3.1. E-legislacja w Polsce 172
3.2. Doświadczenia europejskie 178
4. Wnioski . 182
Rozdział VI. Warunki techniczne zarządzania elektronicznymi tekstami prawnymi (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Piotr Potiopa) 185
1. Wstęp 185
2. Problem identyfikacji i opisu aktu prawnego . 189
2.1. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Polsce 189
2.2. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Unii Europejskiej 191
2.3. Identyfikacja aktów prawnych dostępnych online . 192
2.3.1. Adres URL . 193
2.3.2. Identyfikator URN 195
2.3.3. Przestrzeń nazw URN:LEX . 197
2.3.4. Sygnatury ECLI i identyfikatory ELI . 199
2.3.5. HTTP . 201
3. Legal text formats (Elektroniczne formaty tekstów aktów prawnych) 204
3.1. FORMEX 205
3.2. Schematy XML polskich aktów prawnych . 210
3.3. Schemat MetaLex – propozycja wspólnego standardu wymiany aktów prawnych w Europie 216
3.4. Akoma Ntoso and LegalDocML 220
4. Wnioski 224
Rozdział VII. Wybrane techniki automatyzacji tworzenia tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Tomasz Pełech-Pilichowski) 227
1. Wstęp 227
2. Edytory tekstów prawnych . 229
3. Systemy e-legislacji 236
4. Metody zapewnienia bezpieczeństwa integralności tekstów prawnych . 240
5. Zarządzanie zmianami w tekstach prawnych 245
6. Wnioski . 253
Rozdział VIII. Smart contracts – perspektywy automatyzacji umów (Agnieszka Kubiak-Cyrul, Piotr Potiopa) 255
1. Wstęp 255
2. Blockchain i bitcoin 258
3. Ethereum 264
4. Smart contract – aspekty technologiczne 269
5. Problemy prawne związane z wykorzystaniem smart contracts w praktyce . 273
6. Oracles 276
7. Język naturalny i język maszynowy – problem kodowania języka prawnego w postaci algorytmu 278
8. Wnioski . 282
Spis akronimów 11
Wprowadzenie (Wojciech Cyrul) 13
Rozdział I. Forma tekstu aktów prawnych od starożytności po współczesność (Paulina Święcicka) 21
1. Wstęp 21
2. Prawo mówione 24
3. Potrzeba zapisania normy prawnej . 27
4. W świecie tekstu prawnego 39
5. Narodziny kodeksu . 43
6. Każda epoka potrzebuje swojej „świętej księgi” 49
7. Druk i jego znaczenie dla rozwoju kultury księgi 51
8. Prawo rozproszone i prawo w chmurze 53
9. Wnioski . 56
Rozdział II. Standardy tekstualności cybertekstów prawnych (Wojciech Cyrul) 59
1. Wstęp 59
2. Spójność i koherentność tekstu 64
2.1. Spójność i koherentność hipertekstów 66
2.2. Spójność i koherentność tekstów prawnych . 71
3. Intencjonalność i akceptowalność tekstu . 73
3.1. Intencjonalność i akceptowalność w hipertekstach . 75
3.2. Intencjonalność i akceptowalność w tekstach prawnych . 77
4. Informacyjność tekstu . 80
4.1. Informacyjność a forma tekstu 80
4.2. Informacyjność tekstów prawnych . 81
5. Intertekstualność 83
5.1. Intertekstualność a warstwy tekstu . 83
5.2. Intertekstualność tekstów prawnych . 84
6. Sytuacyjność tekstu . 88
6.1. Sytuacyjność tekstów prawnych . 89
6.2. Sytuacyjność hipertekstów prawnych 92
7. Wnioski . 94
Rozdział III. Hipertekstualność prawa (Wojciech Cyrul, Tomasz Pełech-Pilichowski) 97
1. Wstęp 97
2. Tekst jako produkt a tekst jako proces . 99
3. Hipertekst 101
4. Tekst prawny . 102
5. Hipertekst prawny? 108
6. Tekst prawny jako hipertekst adaptacyjny 111
7. Wnioski . 114
Rozdział IV. Kodowanie tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Janusz Opiła, Tomasz Pełech-Pilichowski) 117
1. Wstęp 117
2. Znak . 119
3. Znaczenie . 121
4. Digitalizacja znaku 125
5. Przechowywanie danych . 129
6. Języki znacznikowe 132
7. Język HTML – formatowanie treści dokumentów internetowych . 133
8. Język XML – określanie rzeczywistej struktury dokumentu . 139
9. RDF – strukturyzacja semantyczna tekstu 146
10. OWL – strukturyzacja tekstu umożliwiająca automatyczne wnioskowanie . 151
11. Format PDF – prezentacja, transfer i drukowanie tekstu 155
12. Wnioski . 158
Rozdział V. Sporządzanie tekstów prawnych w formie elektronicznej (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda) 161
1. Wstęp 161
2. Tekst aktu prawnego 164
2.1. Systematyka tekstów prawnych . 166
2.2. Struktura polskich tekstów aktów prawnych . 168
3. Prawnicza perspektywa na projektowanie aktów prawnych w formacie elektronicznym 171
3.1. E-legislacja w Polsce 172
3.2. Doświadczenia europejskie 178
4. Wnioski . 182
Rozdział VI. Warunki techniczne zarządzania elektronicznymi tekstami prawnymi (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Piotr Potiopa) 185
1. Wstęp 185
2. Problem identyfikacji i opisu aktu prawnego . 189
2.1. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Polsce 189
2.2. Konwencje dotyczące nazewnictwa i opisu aktów prawnych w Unii Europejskiej 191
2.3. Identyfikacja aktów prawnych dostępnych online . 192
2.3.1. Adres URL . 193
2.3.2. Identyfikator URN 195
2.3.3. Przestrzeń nazw URN:LEX . 197
2.3.4. Sygnatury ECLI i identyfikatory ELI . 199
2.3.5. HTTP . 201
3. Legal text formats (Elektroniczne formaty tekstów aktów prawnych) 204
3.1. FORMEX 205
3.2. Schematy XML polskich aktów prawnych . 210
3.3. Schemat MetaLex – propozycja wspólnego standardu wymiany aktów prawnych w Europie 216
3.4. Akoma Ntoso and LegalDocML 220
4. Wnioski 224
Rozdział VII. Wybrane techniki automatyzacji tworzenia tekstów prawnych (Wojciech Cyrul, Jerzy Duda, Tomasz Pełech-Pilichowski) 227
1. Wstęp 227
2. Edytory tekstów prawnych . 229
3. Systemy e-legislacji 236
4. Metody zapewnienia bezpieczeństwa integralności tekstów prawnych . 240
5. Zarządzanie zmianami w tekstach prawnych 245
6. Wnioski . 253
Rozdział VIII. Smart contracts – perspektywy automatyzacji umów (Agnieszka Kubiak-Cyrul, Piotr Potiopa) 255
1. Wstęp 255
2. Blockchain i bitcoin 258
3. Ethereum 264
4. Smart contract – aspekty technologiczne 269
5. Problemy prawne związane z wykorzystaniem smart contracts w praktyce . 273
6. Oracles 276
7. Język naturalny i język maszynowy – problem kodowania języka prawnego w postaci algorytmu 278
8. Wnioski . 282
Wybierz rozdziały:
Wartość zamówienia:
0.00 zł