Eutoryka. Rzecz o dobrej (roz)mowie Doroty Korwin-Piotrowskiej to książka otwierająca nową ścieżkę w myśleniu o języku, komunikacji i retoryce. Nazwa „eutoryka” została utworzona przez autorkę z przedrostka greckiego
eu-, który oznacza to, co dobre, oraz słowa retoryka.
W obrębie retoryki zwracano jak dotąd uwagę przede wszystkim na erystykę, czyli sztukę prowadzenia sporów, choć od zawsze ludzie posługiwali się mową po to, by się poznawać, budować wzajemne zrozumienie czy ustalać wspólne plany. Brakowało dziedziny, która zajmowałaby się właśnie dobrą rozmową – eutoryka pełni taką funkcję. Kto na półce ma
Erystykę Arthura Schopenhauera, może więc teraz uzupełnić biblioteczkę o
Eutorykę.
Praca Doroty Korwin-Piotrowskiej ma szeroki czytelniczy adres. Zawarte w książce rozważania na temat języka i dialogu wchodzą w zakres badań kilku akademickich dziedzin, w tym zwłaszcza retoryki, pragmalingwistyki, psychologii czy filozofii języka. Praktyczne uwagi dotyczące działań eutorycznych mogą być też pomocne dla osób, które na co dzień używają mowy w pracy z drugim człowiekiem. W tym gronie znajdą się zarówno nauczyciele, psychoterapeuci czy mediatorzy, jak i lekarze, dziennikarze oraz osoby duchowne. A lista konkretnych językowych wyrażeń, które sprzyjają dobrej rozmowie, przyda się jako podpowiedź każdemu. Tworzenie międzyludzkiego pogranicza i dobrej komunikacji to przecież wyzwanie dla nas wszystkich bez wyjątku.
W ramach
Eutoryki rozpatrywane są takie kwestie, jak:
- rola języka w kształtowaniu ludzkiego „pomiędzy” (gr. metaxú),
- warunki i właściwości dobrej rozmowy,
- erystyczne i eutoryczne spojrzenie na „niezgodę”,
- zależność między metaforami konceptualnymi a przyjmowanymi postawami,
- funkcjonowanie ironii w relacji dialogicznej,
- działania językowe sprzyjające dobrej rozmowie.
Autorka zajmuje się od lat związkami literaturoznawstwa z lingwistyką, dlatego wykorzystała podejście eutoryczne i kategorię
metaxú także do analizy tekstów. Obiektem interpretacji stały się następujące utwory: powieść
Małe życie Hanyi Yanagihary oraz dwa wiersze Wisławy Szymborskiej:
Pogrzeb i
Rachunek elegijny.
Należy z całą mocą podkreślić, że książka ta jest wyjątkowo aktualną propozycją na rynku wydawniczym. Czas otaczającej nas zewsząd mowy nienawiści, hejtu, manipulacji i propagandy to czas, kiedy potrzeba antidotum, potrzeba recepty czy choćby diagnozy. Z całą pewnością praca Doroty Korwin-Piotrowskiej ma w sobie wszystkie te elementy.
Czytelnik dostaje nie tylko przemyślenia i rozważania na temat dobrej rozmowy, języka jako siły sprawczej i wpływu interakcji komunikacyjnej na funkcjonowanie w środowisku społecznym, ale także konkretne wskazówki, jak osiągnąć postulowany w całej książce dobrostan komunikacyjny. Ta część z powodzeniem może być wykorzystana przez wszystkie osoby, które uczą właściwego porozumiewania się – psychologów, terapeutów, trenerów czy nauczycieli.
Z recenzji dr hab. Anety Załazińskiej, prof. UJ
Dr hab. Dorota Korwin-Piotrowska, prof. UJ, jest literaturoznawczynią, od lat zajmuje się pograniczem poetyki i językoznawstwa, wykłada poetykę oraz kompozycję z elementami retoryki dla studentów elektronicznego przetwarzania informacji na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ. Autorka książek naukowych:
Białe znaki. Milczenie w strukturze i znaczeniu utworów narracyjnych (Na przykładach z polskiej prozy współczesnej) (2015),
Poetyka – przewodnik po świecie tekstów (2011),
Powiedzieć świat. Kognitywna analiza tekstów literackich na przykładach (2006),
Problemy poetyki opisu prozatorskiego (2001), a także literackich:
Tak patrzeć (2017),
Podróż do Oddo (2008),
Witajcie w realu! (2005),
Kolor tego, co nie istnieje (2002).