Wstęp  13

CZĘŚĆ I. DLACZEGO NIEDOJRZAŁE EMOCJONALNIE OSOBY SĄ TAKIE, JAKIE SĄ

1 Po czym poznać, że ktoś jest niedojrzały emocjonalnie?  18
Cechy świadczące o niedojrzałości emocjonalnej

2 Jakim sposobem moi dorośli rodzice mogą być niedojrzali?  24
Zrozumieć niedojrzałość emocjonalną

3 Czy oboje moi rodzice są niedojrzali?  28
Różne typy niedojrzałych emocjonalnie rodziców

4 Dlaczego oni tak się zachowują?  34
Rozpoznawanie niedojrzałych stylów radzenia sobie i mechanizmów obronnych

5 Są pełni sprzeczności – to mnie dezorientuje  39
Dlaczego niedojrzałe emocjonalnie osoby są niekonsekwentne i skłonne do popadania w skrajności

6 Dlaczego wszystko zawsze kręci się wokół nich?  45
Jak osoby emocjonalnie niedojrzałe postrzegają świat

7 Czego bym nie zrobił, to zawsze i tak jest za mało  50
Dlaczego nic na długo nie uszczęśliwia niedojrzałych emocjonalnie osób

8 Dlaczego tak trudno się do nich zbliżyć lub dzielić z nimi coś autentycznego?  55
Dlaczego niedojrzałe emocjonalnie osoby odrzucają bliskość emocjonalną

9 Dlaczego tak trudno chcieć z nimi spędzać czas?  60
Dlaczego zachowania niedojrzałych emocjonalnie osób sprawiają, że chce się od nich uciekać

10 Czy jest nadzieja na lepszą relację?  65
Czy niedojrzałe emocjonalnie osoby mogą się kiedykolwiek zmienić?

CZĘŚĆ II. JAKI WPŁYW WYWARŁY NA CIEBIE NIEDOJRZAŁE EMOCJONALNIE OSOBY

11 Moje rodzeństwo ma tych samych rodziców. Dlaczego tak bardzo się od siebie różnimy?  72
Różnice między rodzeństwem a dwa typy dorosłych dzieci niedojrzałych emocjonalnie rodziców

12 Tak jakbym w ogóle dla nich nie istniał. Dlaczego mnie nie słuchają ani nie liczą się z moimi uczuciami?  79
Obrona własnych granic, podmiotowości i indywidualności

13 To ja musiałem być odpowiedzialną osobą w rodzinie, „małym dorosłym”, powiernikiem mojego rodzica  83
Zbyt szybkie dorastanie – wysoka cena przedwczesnej dojrzałości emocjonalnej

14 Odnoszę sukcesy i zbudowałem dobre życie, ale czasem czuję się jak oszust  89
Dopełnianie nieskończonego obrazu samego siebie

15 Dlaczego nie mogę się doczekać choćby najmniejszej pozytywnej reakcji z ich strony?  94
Dlaczego niedojrzałe emocjonalnie osoby nie dostrzegają twoich wysiłków

16 Niewiele potrzeba, bym poczuł się winny, samolubny, pełen obaw i zwątpienia w siebie  99
Jak rozpoznać wymuszenie emocjonalne

17 Zawsze prezentują się jako wcielenie wyższości moralnej i „prawości”  104
Narcystyczne niedojrzałe emocjonalnie osoby a nieuzasadnione zobowiązania moralne

18 Religia moich rodziców sprawiła, że czuję strach i bezwartościowość  109
Poszukiwanie własnej religii i duchowości

19 Nauczono mnie wierzyć w nieprawdziwe rzeczy o sobie samym  114
Gdy samokrytycyzm odzwierciedla dawne pranie mózgu

20 Zbyt mocno angażuję się emocjonalnie w potrzeby i problemy osoby niedojrzałej emocjonalnie  120
Powstrzymaj zawłaszczenia emocjonalne i nadmierną identyfikację

21 Nie potrafię jasno myśleć w ich obecności. Popadam w dezorientację i mam trudności z wysłowieniem się  125
Uporządkować zamęt w mózgu

22 Nie potrafię się im postawić. Zawsze wygrywają  130
Dostrzeganie czterech jeźdźców autosabotażu

23 Jestem na nich taki zły. Nie potrafię przestać myśleć o tym, co mi zrobili  135
Utrzymujące się gniew, uraza i wściekłość

24 Mam za sobą rozczarowujące związki. Jak postępować, żeby następnym razem mi się udało?  140
Szukanie dojrzałości emocjonalnej u partnera

25 Skąd mogę mieć pewność, że sam nie jestem niedojrzałym emocjonalnie rodzicem?  145
Wiedza o sobie samym przygotuje cię do dojrzałego emocjonalnie rodzicielstwa

CZĘŚĆ III. KROK W TYŁ

26 Nie potrafię nie czuć się winny, kiedy się na mnie gniewają  152
Uwolnić się od poczucia winy z powodu bycia sobą

27 Zdaję sobie sprawę, że postępują niedorzecznie, ale nie wiem, jak reagować na takie zachowanie  157
Jak dostrzegać projekcje oraz zniekształcenia niedojrzałych emocjonalnie osób i dystansować się od nich

28 Chcę tylko, żeby mnie kochali i rozumieli moje uczucia  163
Porzuć mrzonki i wyznaczaj sobie realne cele

29 Ilekroć stawiam granicę, czuję się jak podły, bezduszny człowiek  168
Gdy czujesz się winny z powodu chronienia siebie

30 Mówią, że nie kocham ich wystarczająco albo nie tak, jak powinienem. Czy jestem zdolny do miłości?  173
Zrób krok w tył i zastanów się, czym jest miłość

31 Choćbym nie wiem jak się starał, wciąż wydają się zranieni i zdradzeni  177
Dlaczego twoje dążenia do poprawy samopoczucia niedojrzałych emocjonalnie osób okazują się daremne

32 Uwolniłem się, ale brakuje mi naszej bliskości  181
Kiedy czujesz smutek z powodu wyswobodzenia się z uwikłania

CZĘŚĆ IV. OCALIĆ SIEBIE

33 Sprzedałem autentyczność za aprobatę  188
Kiedy bycie podziwianym wydaje się ważniejsze od bycia prawdziwym

34 Chcę być sobą, ale boję się odrzucenia  193
Radzenie sobie z lękiem przed porzuceniem

35 Kim naprawdę jestem? Skąd mogę mieć pewność, co jest dla mnie najlepsze?  198
Jak rozpoznać swoje prawdziwe „ja” i odbudować swoją autentyczność

36 Jestem wyczerpany ciągłym dążeniem do perfekcji  203
Kiedy poczucie własnej wartości zależy od realizacji niewykonalnych celów

37 Chciałbym przestać być takim zadowalaczem  208
Kiedy rezygnujesz z bycia sobą na rzecz bycia lubianym (syndrom people pleaser)

38 Proszenie o pomoc to dla mnie męka  213
Dlaczego ciągle przepraszasz i czujesz się tak, jakbyś sprawiał innym kłopot

CZĘŚĆ V. ROZWIĄZYWANIE PROBLEMÓW

39 Ciągle się stresuję, że mogę rozgniewać lub rozczarować swoje dorosłe dziecko  220
Gdy twoje dorosłe dziecko wydaje się niedojrzałe emocjonalnie

40 W obecności niedojrzałych emocjonalnie osób wciąż czuję się onieśmielony i skruszony  226
Zakwestionuj podstawowe przesłanki, wnoszone do interakcji przez wszystkie niedojrzałe emocjonalnie osoby

41 Do tego stopnia przejmuję się ich reakcjami, że trudno mi wyrazić własne zdanie  232
Nie trać rezonu, gdy niedojrzałym emocjonalnie osobom nie podoba się to, co masz do powiedzenia

42 Jak mogę do nich dotrzeć?  238
Techniki komunikacyjne i ich ograniczenia

43 Próbuję być bardziej asertywny, ale wciąż przyznaję im rację  243
Odkrywanie obronnych części własnej osobowości

44 Nawet kiedy próbuję wdrażać swoje nowe strategie, kontakty z nimi i tak mnie wyczerpują  248
Dlaczego czujesz się pokonany, mimo że umiejętnie radzisz sobie z niedojrzałymi emocjonalnie osobami

45 Bez końca rozpamiętuję krzywdy wyrządzone mi przez pewne niedojrzałe emocjonalnie osoby  254
Gniew, ambiwalencja i zrywanie z obsesyjnym myśleniem

46 Czy muszę im przebaczyć?  260
Gdy przebaczenie wydaje się niemożliwe

47 Myśl, że nigdy nie stworzymy bliskiej relacji, napawa mnie smutkiem  266
Uporać się z żalem niejednoznacznej straty

48 Zerwałem z nimi kontakt, ale wciąż dużo o nich myślę  272
Dlaczego oddalenie się nie rozwiązuje wszystkich problemów

49 Zauważam u siebie niedojrzałe emocjonalnie zachowania  278
Jak sobie radzić z wewnętrznymi tendencjami do niedojrzałości emocjonalnej

50 Już nie pozostają w centrum mojej uwagi  284
Gdy urok przestaje działać i zaczynasz bardziej interesować się innymi rzeczami

Epilog  291
Podziękowania  295

ZAŁĄCZNIKI

Załącznik A. Cechy charakterystyczne niedojrzałych emocjonalnie rodziców i innych niedojrzałych emocjonalnie ludzi  300
Załącznik B. Zestawienie cech emocjonalnej niedojrzałości i dojrzałości  303
Załącznik C. Niepisana umowa relacyjna z niedojrzałą emocjonalnie osobą  305
Załącznik D. Karta praw dorosłych dzieci niedojrzałych emocjonalnie rodziców  307

Bibliografia  311

Indeks  315